Illustrasjoner basert på bilder - opphavsrett?

[RudolfN]

Hei,

Jeg illustrerer/tegner dyr. Vanligvis tegner jeg etter egne fotoer, ser/studerer levende dyr eller utstoppa dyr. Nå skal jeg illustrere et dyr hvor jeg ikke har tilgang til overnevnte og jeg lurer på om jeg har lov til å hente inspirasjon fra bilder av arten på nett? Jeg tenkte å lage én skisse med inspirasjon/studie av mange bilder fra internett for så komponere en egen illustrasjon som er unik og ikke en ren kopi av ett bilde.

[3l33t3]

Dersom du lager arbeider som skal selges, bør du trå varsomt, og unngå alt som kan minne om kopiering eller plagiat. Arbeidene dine må ha verkshøyde, det vil si kunstnerisk selvstendighet, og med et preg som framstår som originalt.

Hvis den tegningen/grafiske framstillingen du lager i realiteten er en kopi av en annens verk må du ha tillatelse av rettighetshaveren for å kunne selge det. 

Det er dessverre ikke mulig å gi deg et klart svar på om det du har lyst til å lage er noe du lovlig kan selge, dette må vurderes konkret i det enkelte tilfelle. Hvis du er i tvil om det du lager lovlig kan selges får du eventuelt undersøke dette med rettighetshaveren til originalverket før du begynner å selge din tegning/grafiske illustrasjon. 

Det er imidlertid ikke opphavsrett på ideer, så gode ideer kan vi gjerne låne og eventuelt videreutvikle.

[RudolfN]

Illustrasjonene er av vitenskapelig karakter hvor arten skal gjengis så nøyaktig som mulig. Det er som regel minimal individuell variasjon innad en art og dyret vil se «lik» ut på forskjellige bilder. Det jeg kan endre på er dyrets posisjon. Videre er det kun arten som illustreres, uten noen form for bakgrunn.

Et eksempel kan være å tegne en sommerfugl med utspilte vinger fra oversiden, på hvit bakgrunn. Formålet er så nøyaktig gjengivelse av arten som mulig. En slik illustrasjon vil være lik andre bilder og tegninger av samme art. Det får liksom ikke blitt så originalt.

Endret 13. november 2022 av RudolfN

[The Avatar]

Når du tegner utifrå eit foto så skal det mykje til for at du ikkje får verkshøgde. Høgsterett har omtalt dette slik: "For at en frembringelse skal ha karakter av "åndsverk" i åndsverkslovens forstand, må den være resultat av en individuelt preget skapende innsats, og ved denne innsatsen må det være frembrakt noe som fremstår som original", så sjølv om du legg matpapir over bildet og tar blåkopi av bildet ved å tegne for hand så skal det ein del til for at dette blir vurdert slik at du ikkje har utvist ein skapande innsats og at den tegninga du ender opp med er ein orginal. Det hadde blitt noko anna om du hadde tegna ein kopi av ei anna tegning, eller avfotografert eit anna fotografi, då vil du ende opp med eit resultat som er så likt orginalen at det kan være aktuelt å omtale det som ein kopi.

Reint praktisk tenker eg også at dersom du teikner ville dyr der du har tatt inspirasjon frå eit foto så skal det mykje til for at ein fotograf klarer å legge fram bevis på at det er akkurat det bestemte bildet som er brukt. Det må i så tilefelle være om din illustrasjon viser eit fysisk kjenneteikn på dyret slik at ein kan slå fast at du har teikna same individ, og deretter at du har kopiert eksakt positur til dyret slik at ein kan slå fast at du har sett på eit bestemt bilde.
Du bør også unngå å gjengje heile biletet, sjølv om det nok kan seiast at du har skapt eit nytt verk som har verkshøgde så er det sikkert fornuftig at du berre teiknar sjølve sommarfuglen, og ikkje både sommarfuglen og bakgrunnen.