Her åpner de verdens største hurtigladestasjon - i Norge

[Sturle S]

 

 

Jeg vet ikke hvor mye du fulgte med på skolen, men hvis du må opp en bakke så må du nødvendigvis ned den også. Bensinbiler produserer ikke bensin i nedoverbakker, men de bruker 0 liter på milen når de triller. Det økte forbruket ditt på å kjøre opp en bakke tjener du inn igjen (og vel så det) på å trille ned bakken fordi du ikke bruker dobbelt så mye energi på å kjøre opp en vanlig bakke.

OK, du fylgde tydelegvis ikkje med i fysikktimen på skulen.

 

Når du køyrer opp ein bakke, aukar den potensielle energien. Dette må moptoren yte ekstra. Med ein elbil fungerer motoren som generator i nedoverbakken, og den energien du brukte på å heve den potensielle energien til bilen på veg opp, den får du att og ladar batteriet med. Med ein eksosbil får du ikkje att denne energien. Han går over til varme i bremsene og motoren.

Det er vel du som verken fulgte med i fysikken eller på det jeg skrev. Kanskje du skulle ta av elbilbrillene, gå ut og få litt lutt og komme tilbake? En bensinbil bruker ikke dobbelt så mye energi på å ta seg opp en normal bakke som den bruker på å kjøre rett frem. Men den bruker 0 liter pr mil på å kjøre ned den samme bakken.

Veit du, det kjem an på bakken. Eg veit mange bakkar der eg vil aksellerere til langt over fartsgrensa, og ikkje minst skyte rett ut av hårnålssvingane, dersom eg set bilen i fri og trillar fritt nedover. Eg veit òg at det går alt for seint å få opp att farten (den kinetiske energien) ut av hårnålssvingane om eg ikkje gassar på litt. Har du sertifikat, forresten? Når du får lappen kan du prøve ut teorien din ned Hemsedalsfjellet, til dømes.

 

La oss ta eit praktisk døme. Du skal opp frå Borlaug på 500 moh til høgste punkt på riksveg 52 over Hemsedalsfjellet på 1140 moh med ein bil på 2000 kg. Det krev 2000 kg * 9,81 m/s² * 640 m = 12556,8 kJ = 3488 Wh. So skal du ned att same veg. Det er 13,6 km kvar veg. For å gjere det enkelt reknar vi dette som ein lang bakke med konstant stigning. (Om vi ikkje gjer denne denne føresetnaden, er det til fordel for elbilen.)

 

Ein elbil brukar ca 200 Wh/km. Sidan det går litt seinare den vegen der brukar han litt mindre, men la oss seie 200 Wh/km for å gjere det enkelt. Det vert 2720 Wh på 13,6 km. I tillegg må han auke den potensielle energien med 3488 Wh. Totalt 6208 Wh. På nedturen må han overvinne den same luftmotstanden og rullemotstanden som på veg opp, so vi kan rekne med same forbruk ned att. Men samstundes får han att ca 90% av 3488 Wh = 3139 Wh, i potensiell energi ved å bruke motoren som generator i nedoverbakkane, og sit att med 419 Wh i ekstra energi på tanken ved slutten av bakken. Totalt energiforbruk tur-retur er 5789 Wh.

 

Ein like tung bensinbil vil måtte auke sin potensielle energi akkurat like mykje, og krev like mykje energi til å overvinne rulle- og luftmotstand som elbilen. (Eg antar her at bilane har likt karrosseri og hjul, etc.) Men han får ikkje att like mykje på nedturen. For å køyre 13,6 km og 640 høgdemeter må denne bensinbilen produsere 2720 Wh + 3488 Wh = 6208 Wh. Når han køyrer ned att får han berre att 2720 Wh, gitt at han rullar med motoren av. Resten går tapt som friksjonsvarme i motor og bremser. Dvs at bensinbilen brukte 6208 Wh på den same turen. Då har eg ikkje teke høgde for det eg nemnte med akselelerasjon ut av svingar, etc, men antar at bensinbilen berre trillar. Etter den turen har elbilen over 2 km meir resterande rekkjevidde enn bensinbilen. Elbilen kan faktisk komme seg heilt til rundkøyringa ved Lærdalstunnelen før ladenivået er nede på same nivå som det var på toppen. Prøv å køyre frå toppen av Hemsedalsfjellet til rundkøyringa ved Lærdalstunnelen i ein bensinbil med tom tank. Han brukar kanskje ikkje mykje bensin, men han brukar noko på dei flate strekka i dalen.

 

No har eg anten rekna feil ein stad, eller so krevst det mykje mindre enn 2720 Wh for å overvinne luft- og rullemotstand på veg opp og ned. Det går jo ikkje akkurat i 80. Sist eg køyrde den vegen hadde eg 1,7 kWh meir på batteriet på Borlaug enn eg hadde på toppen. Det er sjølvsagt ein del fart (kinetisk energi) som skal bremsast ned òg frå toppen til krysset på Borlaug, men det forklarer ikkje ein skilnad på nesten 1 kWh. På ei anna side vart gjennomsnittsforbruket mitt for den turen 165 Wh/km frå Gol (du kan køyre økonomisk med elbil òg), og bilen var full av 4 personar + bagasje etter ein lang sommarferie (ekstra tung). Ja, det går faktisk opp når eg reknar med faktisk tomvekt for bilen + 200 kg ekstra og 165 Wh/km. Phew. Ikkje moro når reknestykkje ikkje går opp.

 

Hvis bilen din bruker 0,5 l på milen på flatmark og 0,7 opp bakken, så har du ikke kortere rekkevidde ved endt kjøretur enn hvis du hadde kjørt på flatmark hele veien.

 

Dersom du kan trille i fri med motoren av, utan brems eller motorbrems ned bakken, ja. Bakken skal ikkje vere veldig lang og bratt før det ikkje er lov eller trygt. Elles har du oppfunne ei eviheitsmaskin. Køyr bensinbilen din opp bakken og brems med ein dynamo kopla til hjula i staden for motoren på veg ned. Om din teori stemmer, får du då produsert energi når du køyrer i bakkar, med same forbruk som når du køyrer på flatmark. Kvar kjem denne ekstra energien frå? Sendt frå Gud i himmelen? Som du ser av dømet over, kan du trenge meir enn det dobbelte av energien for å komme opp ein bakke samanlikna med flatmark. Bakken i dømet er ganske lang, men det fungerer på akkurat same måte med mange korte bakkar. Det same prinsippet gjeld ved endring av kinetisk energi, dvs akselerasjon og nedbremsing. Du kan få i lekse å rekne på dette sjølv til du forstår det. :-)

 

Spritmonitor sier ikke noe som helst om hvilket forbruk bilen din har eller burde ha. Den sier kun noe om hvilket forbruk en gitt bruker har. Brukeren skiller mellom kjørestil, temperaturer og områder. Statistikken på de samme sidene tar ikke høyde for ulik bruk.

Men du seier jo at temperatur og område (by/land, fjell, start-stopp, etc) ikkje har effekt på bensinforbruket? Spritmonitor seier veldig mykje om kva du kan forvente basert på andre sine erfaringar. Tal frå produsenten er i alle fall rein fantasi.

 

De aller fleste elbiler oppgis å ha opptil 50% redusert rekkevidde på vinteren.

 

Det høyrest ut som pisspreik du har høyrt på YouTube. Kjelde?

[Hopperesque]

Tesla Battery Range in Sub-Zero and Snowy Conditions

 

"This analysis is based on data I collected on my car over the course of one month and during a variety of winter conditions. I found it really eye opening to see the rated range of my Model S  go from 265 to a real world average of 143 miles during the winter (90% charge, 40% range degradation). For the 60kW model this would be 112 miles."

 

Småkjøring uten forvarming. Ganske typisk for folk flest.

Endret 6. september 2016 av tlwrtpmc

[MrEspen]

Ja, så en feilmargin på 20% i favør av dine argumenter der altså, men det er vel greit...

[Sturle S]

Tesla Battery Range in Sub-Zero and Snowy Conditions

 

"This analysis is based on data I collected on my car over the course of one month and during a variety of winter conditions. I found it really eye opening to see the rated range of my Model S  go from 265 to a real world average of 143 miles during the winter (90% charge, 40% range degradation). For the 60kW model this would be 112 miles."

 

Småkjøring uten forvarming. Ganske typisk for folk flest.

 

Eg trur ikkje det er typisk, i alle fall ikkje langt heimanfrå der ladekabelen er. Turar mellom heimen og butikken er trass alt ikkje det du treng rekkjevidda til ein Tesla til. Om du gjer det, er det ikkje lenger klassifisert som småkøyring..

 

Forbruket vårt er høgare om sommaren enn om vinteren. Vi forvarmar frå straumnettet heime, men ikkje på jobb, butikk eller liknande. Dei fleste turar er på minst to mil. Grunnen til at forbruket er høgare om sommaren, er mange lange turar på raske vegar (Autobahn), samt meir småkøyring med "forkjøling", dvs aircondition i staden for oppvarming. So regel utan at bilen er tilkopla lading. I stadig større delar av året er det meir relevant med kjøling enn oppvarming.