Litteratur: Global oppvarming (saktekst)

[head_hunter]

Skrev denne norsk oppgaven før vinter ferien og lurer på hvilken karakter dere hadde gitt den til en gutt i 10.Klasse

 

 

Global oppvarming.

Mange veit ikkje kva global oppvarming er. Nokon trur dette er det omvendte av ein istid, og kanskje det er det. Global oppvarming er nemleg ein prosess der den globale gjennomsnittstemperaturen øyker. Det blir spådd ny istid i Europa ein gong i løpa av dei neste 200 årane og ein global oppvarming held nå på seies det. Er det noko vi kan gjøre for å få stoppa dette? Ein global oppvarming kan få konsekvensar som at mange dyr døyr, ein er kanskje nøydt til å flytte frå der man bor. Det kan bli varmare eller kaldare i lufta. Hele jorda kan bli snudd på hove.

Alt for mange tenker, dette har ikkje noe med meg å gjøre. Eg lever ikkje på den tida, men kva med dei neste generasjonane? Eller, kva med dyra og deira liv? Det er vi, som nå lever på jorda som må ta vare på den. Gjør vi det? Les ein i aviser rundt omkring, så er det jo klart at vi snart har ein stor miljøkatastrofe om vi ikkje gjør nokre endringar dei neste åra!

Ei global oppvarming kan skape store problem. Vi kan lese om hol i ozon laget og isbjørnar som utryddast. ’’Holet i ozonlaget over Antarktis er stort, større ein nokon gong.’’ Mange bryr seg ikkje om isbjørnar, hull i ozon laget eller antarktisk. Andre steder som i Sør-Amerika er folk blitt forbrenn og fått hudkreft bare ved å opphelde seg utandørs nokon timar. Og på den nordlige halvkule viser vintermålingar at gjennomsnittet over Oslo har gått ned med minst 7 % sida 1978. Er ikkje dette ting som får folk til å tenke over kva vi gjør med jorda vår? Kva vi gjør med plassen vi bor, kor våre barn og barnebarn ein gang kommer til å bu. Det får meg til å tenke! Isen smeltar, havet blir større og områdar blir oversvømte. Skremmer ikkje dette? Eg har ikkje lest så mye om dette før, men nå når eg gjør det, så syntes eg at det er heilt utroleg at vi kan gjøre noko slikt.

Kan det bli ein ny is tid i nord pågrunnav den globale oppvarminga? Den forrige istida kom etter at store mengder smelta is strømde ut i Nord-Atlanteren. Golfstrømmen blir i dag, stadig svakare og det kan bety ein dramatisk nedkjøling av heile Nord-Europa, og forskare fryktar ein ny istid i Europa. Utan varme frå Golfstrømmen ville klimaet i Noreg tilsvare klimaet på Grønland. Om syd pola og Grønland smeltar, vil alt det kalde vannet stoppe det varme, som kjem frå Golfstrømmen. Men like vel, mange forskare er ueinige, og nokon meiner at så langt som det vil det aldri gå mens andre meinar det ikkje for seint.

Forskare meiner også at Arktisk kan være isfritt rundt år 2070, men at det ikkje vil oppstå ein istid av det. Men vi kan ikkje sitte og vente på at vi skal få resultata frå forskarne, vi burde begynne å gjøre noe med dette nå. Gjøre noko med det mens vi enda har sjansen til å ordne opp.

Mykje av dyrelivet vil også forsvinne om dette skjer. Ein global oppvarming, som ein istid. Dreper dyrelivet. Isbjørnane vil kanskje bli utrydda, pga at isen forsvinnar. Isbjørnar lever nemlig av jakt på isen og under isen. Og dette kan skje allereie i 2030, eller så seint som rundt 2080. Det kan også være at isbjørnar blir eit land dyr.

Mange små dyr i havet vil forsvinne, pga varmare eller kaldare vann ein det dei kan leve i, og nei det er da ikkje så ille. Folk tenkar kanskje ”vi har jo ikkje bruk for dei små dyra!” Men tenker du på ein næringskjede, så treng for eksempel fisk disse dyra. Vi tjenar mye på fisk, handel og salg av fisk. Vi spisar mye fisk, og den gir oss mange viktige vitaminar. Slik vil det fortsette, med fleire og fleire dyr om oppvarmingen blir større.

Til slut har vi mista dei dyra vi treng aller mest, kanskje vi til slutt mistar oss sjølv. Så alt dyreliv som finnes er viktig, uansett kor lite betyideleg det kan virke. Kanskje det lille dyret er maten til det dyret vi har mest behov for. Om den globale oppvarmingen skjer veldig fort, slik at dyr og planteliv ikkje får tid til å omstille seg etter omstendigheta er det mindre sjanse for at dei vil overleve. Skjer oppvarmingen mange år, vil dyra og plantane ha større sjanse for å overleve.

Havet stiger, å det skaper problema både for menneske og dyr. Vi er nødt til å flytte lenger inn på land, eller kanskje opp i fjell. Det blir nok meir oversvømmelsar, og eit mye meir ekstremt og ustabilt vær. Nokon meiner de siste orkanane, Rita og Katrina er resultata av den globale oppvarminga.. I år har det vært mykje meir sol en det pleie og det har sikkert verdt meir dagar med over 20 grader en noka gang her i Bergen.

Det er kanskje også mange som tenker. Ein global oppvarming ”ja, da får vi eit varmare vær.” Dette er ikkje sikkert. Korleis forholda blir når dette skjer, kommer nok helt ann på stedane på jorda. Det kan føre til meir nedbør og kraftigare vind enkelte stedar, mens andre stedar igjen kan det bli som i ein ørken. Det kan bli kaldare, eller varmare. Det vil variere helt, etter frå sted til sted. Her i bergen vill man kanskje få meir vid og mindre snø.

Dette burde få ein til å tenke. Kva er det vi gjør? Skal vi bare sitte og høre på at dei fortel på nyheta om alt som skjer i verden utan å bry oss? Å tenke ”Nei, disse katastrofane har jo ikkje noko med oss å gjøre. Det skjer ikkje i Noreg” men det er ikkje sant. I Hammerfest har det vært så kraftig vind at dei ikkje kunne sende barna på skule, å alle måtte være inne. Gjør vi ikkje noe snart. Vil heile verden bli snudd på hovud. Kanskje vårt lille land vil ligge midt i eit orkan område. Gjør vi ikkje noe, kan dette skje. Eg seier ikkje at det skjer. Ingen har bevis på det, men ein vet aldri. Slik situasjon er i dag øydeleggar vi vår jord så kan eigentlig alt skje.