The Avatar

Ingen av sovemedisinane er vidundermiddel, og dei gjer ingenting for å fjerne det som er den underliggande årsaken til søvnproblem. I all enkelheit så virker sovemedisin slik at det sløver ned hjernen slik at det blir lettare å sovne. Denne nedsløvingsperioden har lett for å vare ganske lenge både før og etter innsovning, og slik må dei virke for virker sovemedisinen for fort og for kraftig så medfører det fare for død ved at også pusten blir forstyrra. Så er det litt varierande frå medisin til medisin, og også frå person til person når ein opplever dei verste bivirkningane. Søvn som ein får av sovemedisin er ikkje av same kvalitet som "naturlig" søvn, så sjølv om du får sove og det er betre enn alternativet som er å ikkje få sove eller berre sove i veldig korte periodar så blir du ikkje så utkvilt som du hadde blitt om du fekk sove utan sovemedisin. Eg forstår at det ikkje er berre å sluttemed alimemazin, men samtidig så må du være villig til å prøve noko nytt dersom du skal få klarheit i om medisinen forverrer eller kanskje også forårsaker plagene dine. Snakk med legen din og lag ein plan for nedtrapping eller skifte av medisin.

Det som trådstarter stiller lurer på er om det kan gi meining å ikkje betale ned lånet og la inflasjonen spise opp lånet i staden for. I teorien så vil dette lønne seg, forutsatt at renteutgiftene ikkje er for høge. Om ei til dømes har 1 mill i boliglån som ein betalar 5,5% rente på så blir det ca 4,5k i måneden. Om ein då kan plassere resten av pengane i fond eller anna sparing så vil det kunne lønne seg sidan denne millionen du då har i lån blir mindre og mindre verdt for kvart år som går. Om kroneverdien dei neste 30 åra utvikler seg slik som den har gjort dei siste 30 åra så kan ein forvente at ein om 30 år har dobbelt så høg lønn som i dag, og då vil denne millionen som tilsvarer 1 til 3 årslønningar kunne betalast ned med berre 0,5 til 1,5 årslønn om 30 år. Den praktiske utfordringa er at det er ein føresetnad om at økonomien går i den retninga den har gjort med verdistigning og låg rente. Om renta plutseleg sprett opp til tosifra beløp så vil ein nok angre bittert på at ein ikkje utnytta tida med låg lånerente til å betale mest mogleg avdrag. Så med mindre ein er villig til å gamle så er det tryggast å betale ned bustadlånet så fort som mogleg, for deretter å ha mest mogleg pengar som kan plasserast i anna sparing.

Skal bli spennande å følge denne saka for å sjå om det blir noko endring av rettspraksis. Og sjølvom om at han har eit poeng når han argumenterer at verdien av "tjuvgodset" er 0 kr sidan det ikkje kunne selgast, så held nok ikkje det juridisk. Etter straffelova så er det ulovleg å ta ein gjenstand som tilhøyrer ein annan, dersom ein har forsett om skaffe seg vinning ved å selge, forbruke eller på anna måte tilegne seg gjenstanden. I dette tilfellet så er det på det reine at han har tatt ein gjenstand, og det blir nok vanskeleg å bli trudd på at han ikkje hadde til hensikt å ete potetgullet som då oppfyller vilkåret om å forbruke tingen. Sjølve straffeparagrefen sett ikkje krav om at tingen må ha ein verdi, det er nok at den tilhøyrer nokon andre. Det som står av verdi er i § 323 om mindre tyveri, der det står at ein skal straffast med bøter (ikkje fengsel) når det gjeld tjuveri av ting av ubetydeleg verdi. I tilegg så er det presisert at tilegning av naturprodukter som stein og kvistar utan økonomisk verdi ikkje skal straffast. Det medfører at strengt tatt er det ulovleg tjuveri å plukke med seg småstein frå annan manns eigedom, det er berre at ein ikkje skal straffast for det. Juridisk sett så trur eg ikkje han kan klare å vinne fram på anna måte enn ved å hevde at potetgullet var eigarlaust, og det vil nok være vanskeleg ettersom avfallet tilhøyrer enten Europris eller renovasjonsselskapet, sjølv om eg trur at renovasjonsselksapet fyrst overtek eigarskapet etter at dunken er tømt. Det han likevel kan oppnå er å med å ta saka vidare er ei lovendring. At dette skal være straffbart bryt nok med den gjengse rettsoppfattinga. Eg forstår at vi ikkje kan gjere det lovleg å stjele alt som ikkje kan tilleggast ein pengeverdi, men i dette tilfellet så har både eigaren aktivt kvitta seg med gjenstanden, og strengt tatt så har potetgullet no ein negativ verdi ettersom Europris må betale for renovasjonen. At dumsterdiving skal være straffbart i frykt for at nokon kan risikere å bli matforgifta og så holde Europris ansvarlege for at potetgullposane var mogleg å fiske ut av containeren, synes eg blir eit tynt grunnlag. Her må ein vell legge til grunn at den som forsyner seg frå avfallet også må ta all risiko som følger med. Særleg paradoksalt blir det når slike potetgullposar uansett ikkje er farlege etter best før datoen, slikt potetgull skal være veldig gamalt og veldig dårleg oppbevart før det kan utgjere ein helsefare. For å gå tilbake til trådens eigentlege tema så meiner eg også at det er ei tynn unnskyldning at ein skal hindre elektroslang i frykt for at innleverte elektriske artiklar skal kome på avvege og havne i restavfallet eller i naturen. Gjenbruk er tross alt meir miljøvenleg enn resirkulering, og eg tvilar på at det er særleg med objektive holdepunkt for at ting som har blitt henta på elektroslang ikkje blir levert tilbake som elektrisk avfall når tingen er brukt heilt opp. Største ankepunktet mot elektroslang slik som eg ser det er dette med personvern og moglegheita for å hente fram personleg data frå lagringsmedium. Det er ikkje bra om folk sluttar å levere inn mobiltelefonar og PC til resikrulering i frykt for at dataene kan kome på avvege, ei slik frykt har nok mykje større potensiale for å føre til elektriske artikklar blir kasta i restavfallet i staden for. Det nest største ankepunktet er at ein del av det som blir levert inn som el-avfall kan utgjere ein fare som ikkje nødvendigvis er openbar for den som drar på elektroslang, som til dømes ledningsbrudd som kan gi fare for å få støyt. Det er ikkje gitt at alle som raider elektroavfall-containeren har den nødvendige tekniske kompetansen til undersøke produktet før dei koplar det til straumnettet igjen, eller forstår at det er ein dårleg idé å bryte opp dekselet ved å bruke skrujernet som meisel slik at batteriet blir punktert med dertil påfølgande brann/røykutvikling.

Ein anna del av forklaringa er at nordmenn ikkje klarte å innfinne seg med det tyske systemet som Lidl innførte, mellom anna kassasystemet som gjorde at få ville ta i bruk Lidl som sin daglegvarebutikk.

Eigentleg så hadde det nok vært veldig kostnadseffektivt om alle 80+ hadde budd midt i sentrum, det hadde minimert reisetida for heimesjukepleiarane slik at mest mogleg av tida kan brukast på pasienten og ikkje til å finne parkeringsplass. Det sagt så kunne ein sjølvsagt like gjerne samla alle som har behov for heimesjukepleie på andre sentrale stadar, som i same forstad og på den måten oppnå akkurat same gevinst utan å legge beslag på sentrumseigedommar.

For å ha diplomatisk immunitet så må det være fatta eige vedtak om å gi diplomatisk immunitet, slik immunitet kan ein berre tildele diplomatar som er sendt ut som offisielle representant for Norge. Diplomatpass er det langt lettare å få, då er det nok at ein kan vise til at ein reiser på oppdrag for norske myndigheiter sjølv om ein ikkje er diplomat. Merk at diplomatisk immunitet også strekker seg til diplomatens familie, slik at ektefelle og barn av ein norsk diplomat som bur i utlandet vil heller ikkje kunne straffeforfølgast av landet dei då bur i, men dette gjeld som nemnt berre der det er fatta eige vedtak om diplomatisk immunitet. Uansett så vil diplomatisk immunitet berre gjelde i utlandet, ein er uansett strafferettsleg ansvarleg ovanfor sendarlandet. I Marius sitt tilfelle så har det ingen betydning ovanfor norsk politi at han kan vise fram eit diplomatpass frå Norge, også norske diplomatar med diplomatisk immunitet må svare til norsk politi når dei er i Norge. Dersom Marius hadde hatt ein utanlandsk diplomatpass så kan eg forstå at ein kan ha tolka det som at han også hadde fått immunitet frå givarlandet. Dersom Marius har prøvd å bløffe norsk politi ved å vise fram sitt blå diplomatpass for å sleppe unna reaksjonar så har han mistbrukt passet og regelrett utnytta den aktuelle politibetjentens uvitenheit om diplomatisk immunitet. Så vidt eg har fått med meg i media så kan eg heller ikkje sjå at han er anklaga for å ha prøvd å påberope seg ein immunitet som han ikkje har.

Kostnadsforskjellen mellom at folk er i stand til å bu i eigen heim til sin siste dag, kontra at dei må på omsorgsbustad eller sjukeheim er veldig stor. Det er sjølvsagt mykje billegare å tilby heimesjukepleiar i ein halvtime per dag enn det er å tilby eit 24/7 tilbod. I tillegg er vi omtrent avhengige av at flest mogleg kan klare seg utan offentleg hjelp då vi enkelt og greit ikkje har nok institusjonsplassar å tilby. Det som blir spørsmålet er om det er greit at det å planlegge for alderdommen blir eit meir privat anliggande gjennom å kjøpe dyre bustadar som er tilpassa til å bu i livet ut? Og deretter om dette fører til uakseptabel forskjellsbehandling mellom dei som er rike nok til å kunne bu i bustaden sin livet ut og dei som sitter fast i ein langt dårlegare bustad og som ikkje kjem seg ut av huset på grunn av manglande heis fram til den dagen dei er så alvorlege sjuke at at dei må plasserast på sjukeheim eller sjukehus i livets siste dagar. Tanken med regelverket har vært at dersom alle nye bustadar har slik livsløpsstandard så vil alle andre bustadar fasast ut. Slik at når ein om 100-200 år kjøper ei gamal leilegheit så er det ei leilegheit som er bygd i 2015 og som har rullestolsirkel og slik tilpassing. Det er likevel ganske langt opp og fram før ein kjem dit. Sjølv om det er ingen eller veldig få som seier det høgt så er eigentleg håpet at vi skal klare å kome oss gjennom eldrebølga ved å gi eit såpass dårleg eldretilbod at dei som har råd til det leiger private helsetenester og då dekker kostnaden sjølv, og at det er ein del eldre som ikkje søker offentleg hjelp og som heller lever ut sin aldersdom frå lenestolen i stova utan moglegheit til å kome seg ned dei to trappetrinna for å kome ut på gatenivå. Det er lenge sidan at sjukeheimane var aldersheimar med aktivitetsrom for sying og snekring slik at dei gamle kunne holde på med forskjellige hobbyar medan dei budde på aldersheimen. No er det aller meste institusjonar der svært mange er sengeliggande døgnet rundt, ofte fordi dei må bli så sjuke før dei får eit offentleg tilbod og då er dei alt så sjuke at dei ikkje kan nytte seg av det tilbodet som blir gitt. Heilt einig. At rådhuset skal fysisk ligge i kommunesenteret og stortinget skal ligge midt i hovedstaden er nok ein utdatert tanke. Ein ting er at vi har tenkologien som gjer at dei som jobbar der ikkje treng å være fysisk på Stortinget, men viktigast av alt er at vi no har teknologien som gjer at nesten ingen treng å fysisk møte på stortinget/rådhuset for å ordne med praktiske formål. Frå gamalt av så hadde ein disse bygga i midt i sentrum for at det skulle være lett tilgjengeleg for folk flest, i dag er det nesten vanskelegare å kome seg inn til sentrum på grunn av utfordringar med trafikk og parkering.

Mykje av bustadproblemet i Norge er at vi har veldig høge kvalitetskrav, det er rett og slett ikkje lenger mogleg å bygge billig med enkel standard. No skal bustaden være både energieffektiv og eigna til å brukast livet ut også når ein siste åra er avhengig av rullator/rullestol. (Samtidig har vi litt paradoksalt mykje mindre krav til hytter, og sjølv om det ikkje er lov å bruke hytta som fast bustad så er det i praksis ingen konsekvens ved å gjere det likevel). Eg skal ikkje argumentere at det i Norge skal være lov å bygge usiolerte uthus og selge det som bustad til dei som ikkje har råd til noko betre, for ein viss standard bør nok ein bustad ha. Men det bør være mogleg å bygge hus av god kvalitet som er basert på gamle byggeskikker og løysingar. Det kan ikkje være så strengt nødvendig at alle bygg må ha mekanisk ventilasjon med varmegjennvinner og filter, og ytterveggar med ein halvmeter med isolasjon, og datastyrt lysstyring sjølv om det gir litt lågare straumforbruk. Og enda meir tullete blir det når vi veit at nye hus er så effektive til å holde på varmen at det har blitt mykje meir vanleg med aircondition eller varmepumpe til å kjøle ned huset om sommarane. Då stiller eg store spørsmål om kvar miljøgevnisten ved å trenge mindre oppvarming om vinteren ligg når ein burker tilsvarande mykje energi til kjøling om sommaren? Enkle og billige hus vil være løysinga på bustadmangelen. For å kome seg inn på bustadmarkedet så må dei fleste uansett kjøpe noko som er relativt sett dårleg standard på, så at fyrstegongsbustaden i staden for å være ei gamal og lita leilegheit i 100 år gamal bygård i staden kan være ei heilt nybygd leilegheit men som har den ulempen at det er lite isolasjon slik straumutgiftene er litt høgare enn normalt vil etter mitt syn kunne være eit greit kompromiss. Dei fleste skal uansett ikkje bu i same leilegheit resten av livet, og det at bukostnadane er relativt sett høge vil då gi ytterlegare incentiv til å kjøpe seg ei betre leilegheit slik at den billege leilegeita med enkel standard blir ledig til neste ungdom som skal inn på bustadmarkedet.

Spørsmålet er eigentleg svart ut ved at forslaget var at tomme bygg skal skattleggast fullt ut og ikkje berre etter likningsverdien. Eg vil likevel legge til at dersom ein vil ta i bruk hardare verkemiddel så treng ein ikkje å hoppe rett til å vederlagsfritt ta bygningsmasse i privat eige. Den naturlege løysinga vil være salgspålegg, altså at eigaren må selge tom bygningsmasse til ein kjøper som er villig til å utvikle bygningsmassen. På den måten vil ein likevel oppfylle formålet som er at bygningsmassen skal settast i stand og takast i bruk, og dersom eigaren ikkje er i stand til å gjere dette sjølv så må bygget selgast. Riset bak speilet blir då at dersom ein ikkje frivillig selg bygningsmassen så ender det opp med tvangssalg og dertil dårlegare pris. Det sagt så er eg heilt einig med deg at i mengde så utgjer slike tomme bygg veldig få potensielle bustadar. Så etter mitt syn så vil ikkje eit slikt forslag oppnå så mykje meir enn at ein får befolkningstetting i bysentrum ved å sette krav om at alt tilgjengeleg areal skal utnyttast eller selgast til nokon som har planar om å bruke bygget/tomta til det som området er regulert til.

Ein kan heilt klart ikkje skille på kjønn åleine, om ein skal ha eit slikt skille så må det være basert på personlege eigenskaper. Dersom til dømes fysisk styrke skal premierast med høgare lønn så må det sjølvsagt gjelde for begge kjønn sjølv om men genetisk sett har ein fordel. Det er mange kvinner som er godt trente og har fysisk styrke heilt på høgde med menn. Kanskje særleg i politiet der det berre er fysiske krav under utdanninga og med ei oppfordring om å trene etter at ein har komt ut i jobb så er det nok fort mange politikvinner som gjennom trening er langt sterkare enn ein politimann som no berre sitt på kontor og køyrer patruljebil. Fyrste spørsmålet er derfor heilt irrelevant. Kjønnet på partneren speler ingen rolle, det som eventuelt betyr noko er dei personlege eigenskapane. Skulle eg rykke ut på eit politioppdrag som krev bruk av makt så hadde eg heilt klart valgt ei godt trent politikvinne med masse operativ erfaring framfor ein halvfeit politimann som sitt mest på kontor. Det andre spørmålet er også vanskeleg å svare på ettersom at politiyrket ikkje nødvendigvis er eit "styrkeyrke". Målet er alltid å løyse oppdraget utan bruk av vold, og dersom vold må brukast så skal det utførast på ein måte som utsetter politibetjenten for minst mogleg fare (i tillegg til at maktbruken må være foholdsmessig). Det gjer at brytekampar med kriminelle er noko som ein prøver å unngå enten gjennom god kommunikasjon eller ved å bruke verktøy som batong for å oppnå ønska resultat. Eg vil nok tørre påstå at den viktigaste fysiske eigenskapen som politiet bør ha i dag er hurtigheit og uthaldenheit. Det er nok langt fleire kriminelle som slepp unna fordi dei er raskare enn politiet, enn det er kriminelle som slepp unna fordi dei klarer å vinne slosskampen med politiet. For andre yrker som brannvesen og forsvaret så tenker eg at vi i framtida må tørre å tenke slik at vi utdannar ekspertar på eit bestemt område og ikkje berre generalistar som kan gjere det meste med greit nok resultat. Ein moderne soldat har ikkje same behovet for å være stor og sterk lengre. Nærkamp blir mindre og mindre aktuell form for krigføring, har ein soldatar som er gode på å bruke det utstyret sitt enten det er å være treffsikre med skytevåpenet, betjene droner som våpen, eller gjennom god kommunikasjon kan skaffe seg taktiske fordelar så skal det ikkje være nødvendig å kome nært nok fienden til at nærkamp er nødvendig. Ein bør sikkert ha soldatar som er gode på nærkamp, men ein kan ikkje i framtida berre fokusere på slike slosskjemper som sannsynlegvis blir skutt på 200 meters hold lenge før dei kjem i posisjon til å utøve sin militære ekspertise på nærkamp. Tilsvarande i brannvesenet. Er det nødvendig med brannmenn som er sterke nok til å gå åleine inn i brennande hus og bære ut personar, eller skal vi fokusere på andre områder? Det å redde ut personar bør uansett utførast som lagarbeid, og for mest mogleg effektivitet så bør ein bruke tekniske hjelpemiddel slik at brannmannen har energi nok til å gå innigjen for å redde person nummer to. Det aller beste er sjølvsagt å ha dyktige folk som er både sterke, raske og kompetente, men det er i praksis uråd å finne særleg mange kandidatar som er kjempegode på alt. Å ha eit brannvesen beståande av sterke brannmenn som er ekspertar på røykdykking blir heilt feil om dei mest blir sendt på trafikkulykker der jobben går ut på å klippe ut personar frå kræsja elbilar, for det krev ein heilt anna kompetanse enn klassisk brannsløkking.

Køyr på! For min eigen del så slår du her to fluger i ein smekk. På den eine sida så viser du omtanke ved å legge tid og arbeid i å lage ei gåve som er spesielt tiltenkt han. Og på den andre sida så er dette ein veldig fin måte å vise fram din humoristiske sans. Fallgruva her er nok at du ikkje heilt treff på humoren i geriljabroderiet. Likevel så er det jo slik med alle gåver, det er ikkje alltid det blir full innertier. Handarbeid som broderi generelt sett hadde eg likevel vært litt forsiktig med, sånn generelt sett så er det nok ikkje veldig mange menn som går rundt og ønsker seg eit broderi til å henge på veggen. Det som gjer denne gåva bra er at du har ein lite vri på den. Personleg så liker eg mine geriljabroderi i ein av to kategoriar. Enten så vil eg ha det ganske enkelt som eit sitat som ser ut som at nokon har brodert i "sinne", fonten bør likevel være tydeleg brodert og ikkje likne formykje på eit sitat som ein har skrevet på PCen og printa ut. Slike litt enkle geriljabroderi bør ha litt ekstra "snert" og kan med god fordel være litt på kanten, for min del litt i retning av galgenhumor. Det andre alternativet er eit broderi som er ganske fint og som ein kunne forventa å finne på veggen til bestemor før ein ser litt nøyare etter og finner "skjulte" gerlija-elementer. (Tenk strikka mariusgenser men i staden for det vanlege mønsteret så er det skjult artige detaljar som ein fyrst oppdagar når ein kjem nært nok). Det å ha broderi på veggen er nok mest ein dameting, men særleg når ein blir litt voksen så forstår ein at ein ikkje kan ha ungkarsleilegheit resten av livet. Då må ein ha litt mjuke detaljar, og for min del så har eg då sansen for slike ting som for tilfeldig besøkande ser ut som heilt vanleg pynt i ein heim tilhørande eit voksent ektepar, heilt fram til ein legg merke til dei små detaljane. Det er litt som med planter og blomster, ei typisk ungkarsleilegheit er ikkje pynta med slike levande ting, men ein enkel måte å lage inntrykket av at leilegheita er pynta med levande planter er å kjøpe plastplanter som aldri må vatnast. Det ser heilt greit ut på avstand og du trur du kjem inn i ein heilt ordinær heim, og det er fyrst når du kjem nærmare du oppdager at den fyren nok ikkje har grøne fingrar i det heile tatt.

Det som gjer det vanskeleg er at kvaliteten kan variere svært mykje. Gråmarkedet på kinesiske fabrikker er stort. Det kan være at produktet er billegare i Kina fordi ein kutter ut det dyre mellomleddet som er norske forhandlarar og/eller at produktet du kjøper er ein ulisensiert versjon av orginalproduktet som arbeidarane produserer om natta for å tene litt ekstra. Det som ofte skjer er at ein sender bygginstruksjonar til ein kinesisk fabrikk med avtale om å produsere 100 000 eksemplar etter gitte kvalitetskrav. For fabrikken kan det då bli fristande å produsere 100 000 versjonar til som fabrikken selg sjølv når dei fyrst har utstyret og tegningane til å produsere. Då kan det være at fabrikken produserer 100 000 nye eksemplar som er identiske ulisensierte kopiar av dei 100 000 som dei hadde avtale om å produsere. Då er produktet du kjøper heilt likt. Eller så gjer dei det som dei ofte gjer at dei produserer heilt identisk produkt men sett eit anna merkenamn på det slik at dei kan hevde at produksjonsavtalen ikkje er brutt. Eller så kan du risikere at fabrikken tok den motsette versjonen der dei lagar noko billeg og dårleg drit som dei skjuler inni boksa med kvalitetsstempel og anerkjent logo på. No er ikkje dette eit veldig stort problem, det er tross alt ekstremt mange eksemplar som blir produsert i Kina, og dei fleste held akseptabel nok kvalitet til at dei ikkje utgjer ei umiddelbar brann eller berøringsfare. Hadde produkta vært livsfarlege så hadde vi lest dagleg om ulykker med slike produkt. Faren her er usikkerheita, og det faktum at dersom huset ditt brenn ned på grunn av ein billeg ladekabel så har du i praksis ingen muligheit til å holde nokon ansvarlege slik som du kan med elektriske produkt som du har kjøpt gjennom norsk forhandlar. Det er ikkje som at kineserane spekulerer i å produsere dårlege produkt, men når ein har dumpa prisen på produktet ned til nokre få kroner slik at arbeidaren har 2 sekund på seg til å lodde ein ladeport etterkvart som multiladerane raser forbi på samlebandet så seier det seg sjølv at denne arbeidaren ikkje har tid til å rette opp feil, blir det feil så går berre produktet vidare. Forhåpentlegvis blir slike feil uansett oppdaga på kvalitetskontrollen til slutt, men når også kvalitetskontrollen skal utførast på billegaste måte så blir kvalitetskontrollen ofte berre å kople straum på produktet for å sjå om det leier straum slik som det skal, det som ein slik test ikkje sjekker er om straumen går via overladingsvernet eller ikkje. Når ein då har stort produksjonsvolum så seier det seg sjølv at nokre farlege produkt slepp gjennom kontrollen, og eit litt mindre antall kan nok også sleppe gjennom kvalitetskontrollen sjølv om det ikkje fungerer i det heile tatt. Rådet er derfor å vurdere nøye før ein kjøper, ikkje gå for det som virker usannsynleg billeg, for det er det vanlegvis eit eller anna gale med enten det er fråværande kvalitetskontroll og produsert på billegaste måten eller at det rett og slett er tjuvgods. Enkle ladekablar er det mindre risiko med enn meir komplekse ting. Eg vil særleg oppmode om å være forsiktig med superbillige batteribankar ettersom dei inneheld mykje energi slik at dersom det går gale så er det mykje brannenergi i produktet som gir ein rask brann som er vanskeleg å sløkke. Dersom det er ledningsbrudd i ein ladekabel så vil det også være ein brannrisiko men då ofte risiko for ein litt mindre aggresiv brann ved at fyrst så smelter plaster og deretter antennes brennbare ting i umiddelbar nærheit. Det er langt mindre skummelt med ein mobillader som står i støpselet til den blir kjempevarm og til slutt smelter, enn det er med ein batteribank som plutseleg slepp 10 000 mAh med energi ut i rommet på få sekund.

Forstår at det har vært harde forhandlingar, men samtidig så veit eg ikkje om eg vil seie meg einig i at Fellesforbundet har vunnet så veldig mykje. No veit eg sjølvsagt ingenting om kva som var ståa når det vart streik, men basert på det som eg har oppfatta så hadde SAS eit tilbod om ei lønnsaukning som låg like under frontfagsresultatet på 5,2% og at SAS nok ikkje var villige til å innføre nye rettigheiter. I VG så har Fellesfornundet lista opp følgjande hovudpunkt: 24 helgefridagar mot 12 før Lovnad om at dei skal få planlegge matpausa slik at den kan takast på bakken. Og innfridde lønnskrav* *Dei innfridde lønnskrava står det litt meir om lengre ned i artikkelen og skal dreie seg om rundt 30 000 kr til alle slik at det er dei med lågast lønn som får mest. Pluss eit flytillegg til alle på kr 10,60 pluss eit større tillegg som er lovd om nesten 1,5 år frå 1 januar 2026. Samla sett skal flytillegga utgjer 18 000 kr, men eg forstår det slik at her er det innrekna den summen som dei har blitt lovd i 2026. Eg noterer med at Jørn Eggum er veldig vag på om at han meiner 30 000 kr pluss 18 000 i tillegg, eller om disse 18 000 i tillegg er innrekna i desse 30 000 kr. Eg mistenker sterkt at dei 30 000 kr er den utrekna verdien der ein har med flytillegg for 2024, 2025 og 2026. Med rekneeksempel om at dei flyvertane med lågast lønn hadde 327 300 og no får 30 000 kr flatt tillegg (kan godt sjå for meg at det er litt mindre ettersom Fellesforbundet presenterer resultatet som rundt 30 000 kr og ikkje over 30 000 kr som hadde vært mest naturleg om dei hadde oppnådd over 30k og skal skryte av resultatet). Uansett så gir dette omtrent 9% aukning for dei med lågast lønn. Men om 18 000 av dette er reine tillegg så er den ordinære lønnsaukninga på berre 12 000 som gir ei lønnsaukning på 3,66% for dei med lågast lønn. Det er fint med flytillegg, men kor mykje dette utgjer kjem veldig ann på kva som blir rekna som flytid. Sannsynlegvis er det berre tida frå flydøra blir stengt til flydøra blir opna. Eg ville også vært litt forsiktig med å juble over ein lovnad om at i 2026 skal tillegga auke, den kostnaden blir nok fort tatt inn i lågare generell lønnsaukning. Eg har ein sterk mistanke om at når ein finrekner med heile lønnsmassen og ikkje berre dei med lågast lønn, og fordeler tillegga på dei åra dei høyrer heime, rekner litt på virkningsdatoar, osv så har ein enda opp på i underkant av frontfagsramma berre presentert på ein litt anna måte. For meg ser det ut som at Fellesforbundet har gått til streik for å "vise handlekraft" og deretter har dei akseptert fyrste meklingsforslaget som har komt på bordet. Det sagt så, vil ein avtale om at ein no har rett på arbeidsfri i 12 helger (24 dagar), mot berre 6 helger (12 dagar) før vil nok gjere mykje for trivselen i yrket.

For arbeidarane som treng å finne seg ny jobb så medfører det liten risiko. Enten får dei betre lønn og kan forbli i jobben ei stund til, og går SAS konkurs så endrer det berre måten arbeids forholdet blir avslutta på. Det sagt så er det sjølvsagt ikkje berre ulemper for dei kabintilsette, for då hadde dei slutta for lenge sidan. Det denne konflikta handler om er at dei tilsette har nærma seg ei grense der lønnsutvikling går feil veg samanlikna med resten av arbeidsmarkedet, og at i tillegg til låg lønn så er også arbeidsforholda dårlege.

Korleis er stillinga du har i dag samanlikna med stillinga du fekk tilbod om til høgare lønn? Om det er så og seie identiske stillingar så vil du aldri få den lønna som du er verdt i noværande bedrift. Det er greit nok at du kan få meir lønn om du kjem eit hakk opp og får meir ansvar, men du vil nok også få ytterlegare lønnsaukning om du rykker opp i den konkurrerande bedrifta. Om det er slik at du må ta på deg meir ansvar og jobbe meir for å få den lønna du burde hatt noværande stilling så vil du aldri nå opp lønnsmessig i dagens bedrift. Mitt råd til deg er at du tek oppigjen dette jobbtilbodet ved neste lønnssamtale og at du då har lågare terskel for å søke det vekk om du ikkje får noko handfast. Du bør ikkje la deg lure til å gå i åresvis med tomme lovnadar om framtidig lønnsaukning. Likevel så er ikkje lønn alt, trivsel og andre goder er sjølvsagt også viktig. Dersom du ikkje oppnår meir lønn hos dagens arbeidsgivar fordi det ikkje er økonomi til det, så er det sjølvsagt eit alternativ å forhandle om andre goder som ikkje medfører større lønnskostnadar for bedrifta. Som til dømes kortare arbeidstid, fleire ferie/fri-dagar, E-kom tenester betalt av arbeidsgivar, meir bruk av heimekontor, tilbod om å kunne ta kurs og utdanning, osv. Dessverre så er det slik at lojalitet ikkje lønner seg, om du hadde tatt denne nye jobben, fått høgare lønn, og deretter neste år søkt deg tilbake så er det store sjansar for at du hadde fått tilbod om same lønna som du kjem inn med pluss litt meir fordi det er dette bedrifta må betale for å klare å tilsette arbeidstakarar. Eg seier ikkje at du skal hoppe frå arbeidsgivar til arbeidsgivar i eit evig jag etter litt høgare lønn, men samtidig bør det være tydelege fordelar for deg om du skal gå rundt og være lojal utan å få noko igjen for det.

I så tilfelle så bruker han passet til å påberope seg ei rettigheit som han ikkje har. Han har ikkje fått innvilga diplomatisk immunitet, og sjølv om han hadde hatt diplomatisk immunitet så hadde ikkje det hatt betydning i heimlandet. Alle diplomatar kan straffeforfølgast i heimlandet. Immuniteten har ein fordi utanlandske statar ikkje skal kunne bruke påstand om kriminalitet for å stoppe det diplomatiske arbeidet, utanlandske statar kan berre utvise diplomaten. Ofte med ei forventning at heimlandet skal straffeforfølge diplomaten for openbare lovbrot for at det ikkje skal gi diplomatiske konsekvensar i framtida.

Så lenge forskrifta gjeld for materiell og fast eigedom så skal den gjelde for alt. I paragraf 8 er det presisert at etatsjefen kan gi bort materiell som gåve dersom det er materiell med låg verdi. Det kan sikkert diskuterast kva som er låg verdi, men datamaskiner og mobiltelefonar vil vanlegvis utgjere ein verdi som ikkje er ubetydeleg, men i praksis så kan eg ikkje sjå for meg at ein følgjer forskrifta og ber om etatssjefens skriftlege godkjenning til å kunne gi bort ein kulepenn eller liknande som er av heilt ubetydleg verdi sett i det store bildet. (Det kostar vel langt meir i lønnskostnadar å gi eit skriftleg samtykke enn det kostar å berre kjøpe ein ny penn).

Dette har sjølvsagt resten av kongefamilien vært klar over, men dette er heilt vanleg og burde ikkje kome som ei overrasking. Marius er ein del av kongefamilien (sjølv om han ikkje er i arverekka) og har vært med sin mor på offisielle reiser til utlandet. Alle som reiser til utlandet på vegne av den norske staten har eit objektivt behov for diplomatpass. Diplomatpasset i seg sjølv gir ikkje immunitet, diplomatisk immunitet er forbeholdt diplomatar. Det som diplomatpasset gir av fordelar er ein del fordelar for toll- og visum, og enklare sikkerheitskontroll slik at utenlandsreiser kan skje både raskt og smidig, samt på kort varsel utan å vente i dagesvis på at visumsøknaden skal behandlast. Det er ingen stor sensasjon at Marius har diplomatpass, sjølvsagt har han det som medlem av kongefamilien. Formelt sett så er det kong Harald som slår fast kven som utgjer kongefamilien, så nå når Marius er myndig så kan kongen i utgangspunktet utelukke Marius frå kongefamilien, men det har han altså ikkje gjort (enda).

Eg er i vertfall einig i at incentiva er for dårlege, mykje på grunn av at for mange pensjonistar så blir det ofte slik at dei skal selge ein einebustad med oppussingsbehov, og så skal dei kjøpe noko som er nesten heilt nytt og som har alle påkrevde byggtekniske fasilitetar som også presser prisane opp. Så då blir det som seier slik at ein får så lite for det ein selg at ein må ta opp eit nesten maksimalt huslån for å kunne kjøpe leilegheit i staden for. I kor stor grad lelegheit er bra eller dårleg for pensjonistar er nok veldig personavhengig. Fordelen i ei leilegheit som gjerne har heis er at pensjonisten kan bu der bortimot livet ut, utan å måtte gå steget om ein omsorgsbustad eller havnar rett på sjukeheim alt for tidleg. Ei leilgheit med heis gjer det også mogleg å kome seg ut av huset, det hjelp ikkje å ha stor hage om ein i praksis ikkje kjem seg ut i hagen for å jobbe der.

Dagens skattepolitikk er alt eit kompromiss. Dersom du selg bustaden du sjølv bur i så slepp du å skatte på gevinsten, medan dei som eig bustadar som dei ikkje bur i må skatte av gevinsten. For å gi litt fleksibilitet så er regelen at du må ha budd i bustaden minst 12 månadar dei siste to åra. Hadde all gevinst ved bustadsalg vært skattlagt så ville det ført til mindre omsetting av bustadar, som igjen gjer det enda vanskelegare å finne ledig bustad som passar både budsjettet og behovet. Ideelt sett så burde folk flytte oftare. Pensjonistar i store hus bør ha mest mogleg incentiv for å selge einebustaden sin til ei ung barnefamilie for å kjøpe seg ei praktisk leilegheit i blokk. Om det er ein ting som eg ville ha endra på, så er det dokumentavgifta. Dette er ei rein avgift som går langt utover det som er nødvendig å kreve inn for å ordne med den formelle dokumentasjonen. Sjølv om avgifta "berre" er 2,5% så bidreg den etter mitt syn til prisveksten på bustadar, når bustadprisane går opp så går også dokumentavgifta opp, som igjen gir behov for selge yrare neste gong, osv.

Kva du eventuelt bør gjere er heilt avhengig av kva du ønsker å oppnå. Det er også eit spørsmål om kva du sjølv er villig til å ofre, til dømes vil du nok ikkje få eit godt samarbeidsklima med sjefen din dersom politianmelder vedkommande. Eg tenker at eit alternativ å ta kontakt med enten avsendar eller rett mottakar av pakken for å informere om det du veit, og så får ein av disse ordne med politianmelding som berørte partar om dei ynskjer det. På den måten vil du kanskje også klare å holde din involvering i saka hemmeleg for sjefen etter som du berre er indirekte involvert. I tillegg så er det fornuftig å kvalitetssjekke at opplysningane du har stemmer, det er til dømes ei teoretisk moglegheit for at butikksjefen har tatt kontakt med rette mottakaren og at dei har gjort ein avtale om at butikksjefen kunne få behalde/kjøpe pakken, og då dett grunnlaget for å anmelde eit underslag vekk. Det andre alternativet er å ta dette bedriftsinternt ved å melde inn saka til konsernleiinga, som kan følgje opp dette som ei personalsak. Enten ved å gi skriftleg advarsel, at butikksjefen blir sagt opp, eller ved at det blir innført nye føringar som skal gjere det vanskelegare å underslå feilleverte pakkar i framtida.

Nå er eg ingen ekspert på psykotika, men eg er ganske sikker på at antipsykotika, tek brodden av vrangforestillingane men at det ikkje gjer noko for verken ideologisk overbevising eller samvittigheita. For å kaste ein stor stein i glashuset: Sjølv om at Breivik skulle ha godt av antipsykotisk medisin, så kan eg ikkje sjå kva det eventuelt skulle endre. Slik medisinering vil ikkje gjere han "frisk" slik at han kan sleppast fri, og slik som eg forstår det så oppfører ikkje Breivik seg så utagerande psykotisk at han burde vært medisinert for å være lettare å handtere for fengselet heller. Om Breivik ikkje sjølv vil ha slik behandling så ser eg ingen grunn til at Staten skal bruke meir pengar på å holde han medisinert. Når medisineringa heller ikkje fungerer som "tortur" ved at Breivik får dårleg samvittigheit så er det i alle fall ingen grunn til å bruke pengar for at Breivik skal få det litt betre, og då særleg når han ikkje sjølv ønsker slik behandling.

Alt han mangler er helsetrøya. Det er i vert fall klart posert bilde, så dette syner ikkje Marius i det han er klar for å dra på byen for å seie det slik. Det som er kritikkverdig er at dersom dette bildet var meint som eit ironisk tullebilde, så ligg det litt vel nært realiteten med den livsførselen han har hatt. Så han kan sikkert unnskylde seg med at dette er eit overdrevent tullebilde, men eg trur han skal slite med å bortforklare at dette er ein representasjon for kva holdningar Marius har. Han kan kanskje påstå at dette er hans måte å visualisere korleis han trur han blir oppfatta, men vi kjem ikkje unna at det å posere på denne måten viser dårleg dømmekraft, sjølv om eg forstår at bildet var tenkt til privat bruk. Hadde han kledd seg ut som nazist slik som prins Harry gjorde på ein utkledningsfest så er i det minste unnskyldning at det var dårleg dømmekraft men at det i det minste ikkje danna grunn for å tru at prins Harry var nazist ettersom det openbart var eit kostyme. Denne framstillinga som Marius viser på dette bildet treff nok ubehageleg nært realitetane, sjølv om det ikkje var meinga at bildet skulle publiserast.

Kva er dette for ein stråmann? Ulykka og skuldfordelinga har ingenting med forsvaret å gjere. Hadde det vært hurtigruta MS Nordkapp (som er berre litt større enn KNM Helge Ingstad) som hadde seila nedover utan lys, utan AIS, utan radiokommunikasjon, og som i tillegg bryt havets høgreregel om å vike til styrbord, så hadde konklusjonen vært heilt lik. Det er utvilsomt vaktsjefen på KNM Helge Ingstad som hadde mesteparten av ansvaret er, uavhengig av kva feil Sola TS, losen og VTS gjorde så gir ikkje det påkjørsrett. Om så Sola TS hadde retta lyskastarane mot KNM Helge Ingstad for å blende brua og lagt seg på kollisjonskurs med mål om å kollidere med KNM Helge Ingstad så burde vaktsjefen vært i stand til å unngå ein kollisjon. Sola TS er så stor og treig at relativt sett er skipet nesten stilleståande samanlikna med KNM Helge Ingstad. Eg kan likevel være einig i at vaktsjefen vart satt i ei veldig vanskelig situasjon ved å ta på seg eit ansvar som han ikkje var klar for eller bevist nok på. Eg har full forståing for at det som ung vaktsjef er vanskeleg å ikkje berre følgje det systemet som forsvaret har lagt opp til. Sjølv om vaktsjefen har det fulle ansvaret for skipets sikkerheit så forstår eg at han nok ikkje kjente på at han hadde reell styringsrett til å beordre lågare fart eller til og med at skipet skulle gå til kai for natta om mannskapet ikkje var våkne og oppmerksome nok til å gjere jobben sin. Nå vart det riktig nok ikkje berre vaktsjefen som vart dømt, også forsvaret som organisasjon fekk foretaksstraff og måtte betale 10 mill på grunn av manglande internkontroll. Retten har slått fast at det vart gjort frå Sola TS og Ferdje VTS, men ikkje av ein slik grad at det gir grunnlag for å redusere straffa til vaktsjefen.

Grensa for kva som er nasking ligg typisk på rundt 1000 kr, litt avhengig av omstendigheitene. Har sett nokre eksempel frå USA der butikken har prissatt alle varene til fleire hundre dollar og med kraftig rabatt i kassa for å lettare kunne straffeforfølge butikktjuvar. Vil det same fungere i Norge. Dersom du stjel ei brus som butikken har prissat til 3000 kr på prislappen men gir 99% rabatt i kassa slik at du berre betalar 30 kr, har du då stjelt for 3000 kr eller 30 kr? Og korleis stiller det seg om brusa som vanlegvis kostar 25 kr i innkjøp og med 5 kr avanse slik at det står 30 kr på prislappen, blir annonsert på tilbod til 10 kr for tiltrekke seg kundar, er det då prislappen eller den reelle verdien som blir gjeldande?