The Avatar

Det er nok litt nytteslaust å diskutere, men heile poenget i denne saka er at skulda og ansvaret er heilt objektivt plassert på den som burde ha ungått ulykka. Parallellen til vanleg bilkøyring er dersom nokon stopper/parkerer i vegbana med køyrelysa påslått i staden for parklys. Ja det er feil lysbruk som gjer det vanskelegare å bedømme fart og avstand til køyretøyet, samt å oppdage dersom det står personar ved køyretøyet. Det er likeve udiskutabelt at straffeansvaret må ligge på bilføraren som kjem køyrande i 80 km/t og som ser at der er lys lengre framme men som ikkje gjer eit einaste tiltak for å redusere risikoen, og som berre blindt antek at det sikkert er eit gatelys som står langt utanfor vegen, så her er det berre å dure på utan å lette på gassen eller som minimum legge seg ut i motsett køyrefelt for å gi sikkerheitsmargin ved passeringa. Det er ingen som har påkjørsrett. Situasjonen hadde vært ein heilt anna om dersom Sola TS også hadde slått av alt lys slik at skipet var vanskeleg å sjå. Men det blir for søkt å påstå at eit svært oljetankskip som er flombelyst ikkje var mogleg å sjå. Ja, det var nok vanskeleg å bedømme avstand, fart og kurs med alt dette lyset alle stadar, men det er heilt klart klandreverdig å berre anta at alt dette lyset måtte kome frå ein landinstalasjon som umogleg kunne utgjere ein fare. Ein kjem ikkje unna at vaktsjefen valgte å ikkje gjere ei einaste ulykkesreduserande handling til tross for at han beviseleg ikkje hadde oversikt over kva han segla imot.

Er veldig usikker på om endring av aldersgrensa får så veldig stor betydning, og særleg når den berre blir endra med berre 2 år. Folk er så forskjellige at eg stiller meg tvilsom til om ein 18 åring er så mykje meir fornuftig enn ein 16 åring på MC. Det store problemet med MC er manglande risikoforståing, det er også mange godt voksne MC førarar som med vårsolas fyste solstråler er litt for harde på gassen og drep seg sjølv ved å køyre ut i ein sving. Eg tenker at den beste løysinga er meir opplæring, og at hasardiøs køyring må få større konsekvensar. I dag er det litt for lett for MC førarar å undra seg trafikkkontroll slik at mange råkøyrarar blir oppdaga men blir aldri innhenta og straffa. Det som er vanskeleg med å sette større krav til opplæring er at førarkortet då også blir mykje dyrare, og at endringa berre får betydning for ferske MC førarar. Eg synes likevel at det prinsipielt sett er problematisk å skulle kollektivt "straffe" alle i aldersgruppa 16 til 18 år med å heve aldersgrensa til tross for at eg er overbevist om at det også finnes 17 åringar som er i stand til å køyre fornuftig og som kan bruke ein lett MC til å dekke sine transportbehov på ein heilt anna måte enn ein kan med berre moped. Helt ærleg så trur eg også at vi kunne oppnådd langt høgare trafikksikkerheit også for MC førarar dersom det hadde blitt innført synlegheitskrav for både sykkel og førar. Billistar flest er ikkje oppmerksome nok på at det kan kome små motorsyklar i stor fart, og lysa åleine er tydelegvis ikkje nok. MC-førarar som velger å køyre med refleksvekst og hjelm i signalfarge er langt enklare å oppdage tidleg enn MC-førarar i svart køyredress som berre har frontlyset som synlegheitsmarkering. Eg tenker også at mykje kunne vært gjort med lyssetting på motorsyklar, kanskje særleg forbetra synlegheit på blinklys. Problemet her igjen er at vi i Norge er så låste til EU-direktiv som overkøyrer lokalt regelverk, så eit lokalt krav i Norge om at motorsyklar skal ha til dømes LED lys som markering også på sidene er vel i praksis umogleg å få til om ein ikkje også får med EU på laget. Eg skal ikkje unnskulde dei uoppmerksome bilførarane som ikkje oppdager og tek omsyn til MC-førarar, men samtidig så bør vi sjå om det kan innførast andre tiltak sjølv om ein som MC førar då kanskje må tole å sjå litt dust ut fordi ein må kle seg som ein trafikkdirigent.

Det kan oppstå krangling i ettertid om verdien av fast eigedom endrar seg så mykje at det kan oppfattast som ulikt når det endelege arveoppgjeret skal fordelast.

Kjem heilt ann på kva som er avtalt. Men uavhengig av avtalen så meiner eg at det er kravstort å kreve betalt for tida mellom vaktene, når du alt på grunn av avtalen får betalt for 5 timar med overtid sjølv om du berre jobbar 2,5 time, og at dette skjer to gongar på same dag.

Synes det har løyst seg greit ved at dei meir problematiske i kongefamilien ikkje har formelle roller som representant for Norge. Det er mykje som er bra med å ha ei kongefamilie, særleg det at dei er gode politisk uavhengige representantar, og som heller ikkje blir bytta ut kvart fjerde år.

Viktig å ikkje bli for inspirert, for her er det strengt tatt inngått forpliktande avtale slik at etter norske reglar har kjøparen både rett til å få kjøpe tingen for $200 og potensielt også erstatning for den forsinkelsen det medfører å ikkje ha møtt opp på avtalt stad og tid. Attpåtil er det skriftleggjort slik at det er lett å bevise at det er inngått avtale.

Vi har ikkje så mange slike yrker lengre. Sjølv i yrker der ein treng fysisk styrke så går ein meir og meir over til hjelpemiddel for å redusere slitasjeskader. I dei yrka der fysikk er viktig så er det heilt vanleg å også velge utifrå fysisk prestasjon. Det som ofte er vanskeleg er å finne den rette balansen av fysiske krav sett opp mot forventa arbeidsoppgåver. Eg synes til dømes at det er unødvendig strengt at politiet sett krav til symjeferdigheiter, det er mykje som har gått gale før det er forventa og forsvarleg at ein politimann skal hoppe i sjøen med våpenbelte og det heile. Politibetjenten kan ikkje nødvendigvis berre kaste frå seg tenestepistolen på bryggekanten før han hoppar heller, for det vil være uansvarleg oppbevaring av våpen. Og dersom argumentet er politiets eigensikkerheit tilseier at dei skal unngå å drukne om ein blir kasta i havet, så er det jo mange andre sjønære yrker som også burde ha krav til symjeferdigheiter.

Berre om det kreves bruk av fysisk makt. Ei kvinne som ikkje framstår som ein fysisk trussel (men som har verktøy for å utøve vold ved behov) vil typisk kunne løyse slike oppgåver ved å fyrst roe ned situasjonen slik at arrestanten blir med frivillig og ikkje treng fire politimenn for å flytte med makt. Eg følgjer logikken din, men det forutsetter at det berre er ei naturleg løysing. 50 politimenn som skal få kontroll på ein demonstrasjon og som ender opp med å hisse på deg demonstrantane slik at det må tilkallast 50 nye politimenn som forsterkingar, burde då få berre halve lønna av dei 50 politikvinnene som i eit tilsvarande oppdrag hadde roa ned demonstrantane slik at det ikkje var nødvendig med ytterlegare politiressursar på staden. Det optimale er vanlegvis ei god blanding for å på den måten ha flest handlingsrom. Skal politiet berre bestå av hammere så blir alle behandla som spiker sjølv om det beste verktøyet hadde vært å bruke sag.

Det er ikkje bra med sløve politikarar heller, men eg kan trygt seie at eg identifiserer meg langt meir med folk som er sløve enn eg identifiserer meg med lovbrytarar.

Til Velle sitt forsvar så synes eg at Dagbladet her koker meir suppe enn det er grunnlag for. Så vidt eg forstod så har Velle sørga for at representasjonen er i orden ved å sende ein vara til å ta hans plass i møtet. Unntaket var eit møte der han kom 45 min forseint til og som var fyrste møtet han ikkje hadde meldt forfall til, det tyder jo på at han hadde intensjon om å møte opp. At han ikkje deltok på studieturen og heller ikkje meldte fråfall er klønete handtert sjølv om det er eit frivillig arrangement. Særleg om det alt var bestilt og betalt billettar og hotell for han.

For min del er dette eit større tillitsbrot sjølv om det ikkje er ulovleg. At ein politiker er kriminell og grabber til seg økonomiske fordelar som ein ikkje har rett på går i veldig liten grad utover meg som velger. Men når representanten som eg har stemt fram for å fronte min meining i politiske forum ikkje ein gong møter opp så går det direkte utover meg ettersom eg då like gjerne kunne stemt blankt.

Det er hovudsakleg to teknikkar som blir brukt. Den fyrste er naturlig råtning. Den metoden tek litt tid, og vanlege måtar å akselerere forråtnelsen på er å grave opp mest mogleg av jorda rundt og erstatte den med kompost og planteavfall som råtner fort, og deretter pakke både rota og komposten inn i plast slik at fuktigheit og temperatur gir raskare forråtning. Den andre måten er å bruke kjemiske hjelpemiddel som får stubben til å rotne. Eg er likevel usikker på om slik kjemisk stubbefjerner er noko som vanlege folk får kjøpt lengre. @Delvis Denne stubben er så liten at eg ville vurdert å berre ofre eit motorsagkjede og bruke motorsaga som ein manuell stubbefjernar. Det du då gjer er at du sager vekk mest mogleg av det som stikker opp. Deretter er det lurt å grave litt rundt og fjerne det meste av stein og slikt. Deretter så stikk du berre motorsagsverdet ned i stubben mange gangar og på den måten freser vekk stubben og røttene. Du kjem til å øydelegge sagbladet men det gjer ikkje noko, berre prøv å sage minst mogleg i stein og andre harde materialer som slit meir på kjedet enn nødvendig.

På generelt grunnlag så vil eg anbefale å også ta manuell sikkerheitskopi av ting som er spesielt viktig å sikkerheitskopiere. Særleg bilder, men også SMS og telefonlogg om det er viktig for deg. Slik Backup er stort sett enklast ved å kople telefonen til ein PC og så kopierer over dei filene du vil ta backup av. Det som gjer at vanleg sikkerheitskopi og gjenoppretting på ein ny telefon ikkje alltid fungerer 100% er at på Android så kan det være litt forskjell på dei ulike telefonmodellane, så det er ikkje nødvendigvis slik at den appen du har på gamletelefonen er fullt ut kompatibel på den nye telefonen som har litt anna software og hardware. Merk også at enkelte appar kan ha sin eigen funksjon for å sikkerheitskopiere data. Det er til dømes ikkje alle chatte-appar som gir Google, Samsung, Sony, osv til å kopiere ut full meldingslogg. På enkelte av disse appane så vil sikkerheitskopien berre ta kopi av at du har installert appen, og deretter må du gjenopprette meldingsloggar og liknande frå den aktuelle appen. Dei fleste telefonprodusentane som Samsung og Huawei har eigen programvare for å ta sikkerheitskopi. Disse fungerer stort sett veldig bra men dei kan lugge litt dersom du går frå ein Huawei telefon til ein Samsung telefon.

Det er mange modne 18 åringar og umodne 40 åringar, så det er ikkje utenkeleg at eit slikt par kan være omtrent på same stadiet mentalt sett. Det er heller ikkje slik at ein treng å ha så mykje felles, mange har erfaring med at det er nettopp ulikheitene som tiltrekker. Mykje handlar jo også om at ein trives i kvarandres selskap, har lik humor, osv. Ein treng ikkje nødvendigvis å ha same hobby og interessefelt for å bli eit bra par. Lova prøver å finne ein grense mellom å på den eine sida gi unge eit vern mot seksuelle tilnærmingar frå vokse, og på den andre sida unngå å gjere vanlege og naturlege handlingar straffbare. Skulle vi heva den seksuelle lavalderen til 25 år så hadde nok ikkje retts- og fengselsvesen fått gjort så mykje anna enn å følgje opp seksuallovbrot. Så er det jo også eit spørsmål om det i det heile tatt er samfunnet som skal ta ansvar for at folk tek smarte valg. Den seksuelle lavalderen er satt dels utifrå biologi og dels utifrå eit premiss om at ein så tidleg som råd bør få lov til å bestemme over eigen kropp og sitt eige liv. Det å bli foreldre i ein alder av 17 år er etter min meining for ungt, men samtidig så synes eg ikkje det er ei samfunnsoppgåve å passe på at ein er minst fyllt 25 år før ein får barn. Skal ein innføre eit slikt overformynderi så er det nesten som at eg vil foreslå at ein ikkje berre aukar den seksuelle lavalderen til 25 år, men at ein også sett ein seksuell høgalder til 45 år. På den måten sikrar vi at flest mogleg har mest mogleg sex i denne 20 års perioden, som igjen fører til flest mogleg sunne barn som kan bli gode skattebetalarar. Skal vi hindre dei vi synes er for unge frå å bli foreldre, så bør vi likeins hindre dei vi synes er for gamle til å bli foreldre.

Det er i alle fall ikkje ulovleg, særleg når den yngste er myndig. Dersom den yngste er under 18 år så kan det være nokre særrelgar som slår inn. Som dersom det er snakk om utnytting av ein mindreårig som er i sårbar livssituasjon, og openbart dersom det er snakk om eit kjæresteforhold der den yngste er under seksuell lavalder. Når det gjeld moralen så er jo den alltid subjektiv, men å påstå at det er umoralsk med 20 års aldersforskjell blir nok å strekke det svært langt. Kan her legge til at på 1600 talet når vi i Norge var så moralske at det var straffbart å ikkje gå i kyrkja på søndagar så var det heilt normalt unge menn rundt 18 års alderen gifta seg med gamle enker for å kunne ta over garden. 20 års aldersforskjell er meir enn det som er normalt, så ein må nok rekne med å få blikk og kommentarar, særleg når den eine er veldig ung. Men det betyr ikkje at det er feil eller umoralsk. Om 10 år når kjæresteparet er 28 og 48 år så er det nok knappast nokon som registrerer aldersforskjellen ein gong. Det einaste som kan bli vurdert som umoralskt i ein slik situasjon er dersom det er grunn til å tru at det ligg noko anna enn kjærlegheit bak forholdet. Dersom det til dømes er snakk om ei 38 år gamal dame som plutseleg er gift med ei 18 år gamal afrikansk mann som verken kan engelsk eller fransk så er det nok mange som kan stille seg spørsmålet om dette er kjærlegheit eller om denne dama har kjøpt seg ein 'boy toy' eller sexslave, eller dersom den som er 18 år er openbart er lite moden og kanskje også har andre utfordringar slik at tankane går til spørsmålet om dette kan være ei form for utnytting/manipulering. Å utnytte folk er sjølvsagt ikkje ei moralsk handling, men så igjen så kan jo også unyttinga like gjerne gå andre vegen ved at 18 åringen utnyttar at 38 åringen har pengar og i tillegg er desperat etter eit forhold. Då kan ein plutseleg lure på om det ikkje er 18 åringen som er den manipulerande parten i forholdet.

Det hjelper nada.... Kun mot lukt. Du får vasket vekk dårlig/vond lukt, og kanskje litt overflødige fargestoffer. Men produktet blir aldeles ikke trygt å bruke bare fordi du vasket dem. Vasking har ein funksjon dersom det ikkje er produktet i seg sjølv som er giftig, og der giftstoffa kjem frå produksjonen. Som til dømes om du kjøper bestikk der fabrikken har brukt giftig olje til å smøre formene. Då vil det sjølvsagt være fornuftig å vaske gaffelen godt før du putter den i munnen. I nokre få tilfeller hjelper det litt med vasking når det er sjølve produktet som er giftig, men den effekten er kortvarig og veldig liten. For enkelte typer gift som blyholdig maling så er det sjølvsagt ein fordel om ein får skrubba vekk dei lause partiklane som ellers er utsatte for å kunne bli pusta inn og spist. Hudkontakt er også helseskadeleg ettersom tungmetall også blir tatt opp gjennom huda, men det er farlegare om du får giftstoffet innvendig slik at gifta blir liggande mot slimhinner. (Dette er særleg viktig om ein er dum nok til å kjøpe "helsebringande" amulettar med stråling, radioaktivitet treng ikkje å være veldig farleg sidan vi har huda til å beskytte oss mot stråling, men puster du inn radioaktivt støv så har strålinga alt passert sikkerheitsbarriern som er huda vår og strålinga står då heilt fritt til å påvirke levande celler). MEN, vasking kan også gjere giftproblematikken verre ved at til dømes bly som er innkapsla i maling blir eksponert når ein skrubber av øvste laget på malinga. Det er derfor ein dårleg strategi å tenke at alt er OK etter ei runde med lunka vatn og såpe.

Den største suksessfaktoren for Norge er eit regulert arbeidsliv der det er felles einigheit om å halde lønningane på eit forholdsvis likt nivå gjennom å bruke frontsfagssystemet slik at uavhengig av kor godt ei bedrift går så held ein igjen på lønnsveksten slik at ein i det vesentleg ikkje går over det som eksportindustrien har råd til å betale. Dette systemet har gjort det mogleg for industrien vår å ha konkurransedyktige prisar i utlandet, ikkje berre ved at industriarbeidaren får mindre lønnsauking men ved at alle i samfunnet får omtrent det same slik at det ikkje lønner seg for industriarbeidaren å søke seg jobb i ein anna sektor. Dette systemet høyres kanskje dårleg ut, ved at arbeidarane blir holdt nede lønnsmessig til tross for at det er pengar å hente i bedrifta. Fordelen for arbeidstkakarane ligg likevel i at ettersom vi kan holde kontroll på lønnsaukinga så har vi råd til å tilby svært høge lønningar til alle. Det er få andre land i verden der ein industri- eller butikkarbeidar tener godt nok til å kunne eige bustad og elles leve eit behageleg liv. Det er dette som gjer at mange tek velstanden for gitt. For å ha økonomi nok til at det også er pengar til overs å bruke på underhaldning og ting ein har lyst på, og kanskje også sparing, så krever det veldig liten innsats. Sjølv om ein dropper ut etter ungdomsskulen så er det slik at berre du får deg ein jobb så får du ei brukbar lønn (sjølv om at det særleg innafor reinhald og restaurantbransjen er lønningar som er heilt på grensa av kva som er levbart å ha som yrkesvalg). Dette systemet med at vi held lønnskostnadane i sjakk gjer at det er nok ingen andre land som har så billeg akademkisk arbeidskraft. Med god tilgang på ingeniørar og designere som kanskje tener berre 2-3 gongar meir enn reinhaldaren som vasker på kontoret så har det gitt oss god eksport på innovasjon. I andre land vill lønnsforskjellen fort vært ganga med 10 eller meir. Dette har gitt oss ein sterk maritim industri innen blant anna skipsdesign. Det same systemet som gir oss billege designere og ingeniørar, har også gitt oss dyr ufaglært arbeidskraft. Det er derfor det er vanskeleg for oss å tene pengar på produksjon, i alle fall manuell produksjon. For der vi har eit fortrinn er at fordi arbeidskraft med høgare utdanning er relativt sett billig samanlikna med ufaglærte så har vi i Norge eit enormt potensiale for automatisering. I staden for å lønne tre ufaglærte fabrikkarbeidarar som berre jobbar 8 timar per dag så kan vi for same pengane lønne ein automatiseringsingeniør som syter for at tre robotar kan produsere 24/7.

Norge er ikkje eit pruteland, så det er heilt umogleg å gi generelle råd. Enkelte forventer pruting og har alt lagt inn ein margin til å prute på i prissettinga. Andre sett prisen der den skal være og nekter å fire ei einaste krone på prisen. Så i motsetting til andre land der selgaren ofte vil tilby deg ein betre pris om du indikerer at du vil gå frå handelen, så kan du i Norge risikere motsatt effekt der det er selgaren som trekk seg frå handelen for å finne ein anna potensiell kjøpar som er villig til å betale den prisen som er satt. Som nemt så må du vurdere prutingsrommet opp mot kva pris som er satt på den aktuelle bilen. Eit anna poeng som eg tenker det er lurt at du har med deg når du skal handle bruktbil er rettigheitane til å reklamere etter kjøpslova er til ei viss grad avhengig av kva du har betalt for bilen. Når det blir vurdert om det føreligg ein mangel så er spørsmålet ofte om du har fått ein bil som har den kvaliteten som du kunne forvente å få utifrå prisen du betalte. Så dersom du overbetalar så vil det senke terskelen for kva du kan reklamere på, og omvendt dersom du underbetalar og har fått meir bil for pengane enn så må mangelen være større om du skal reklamere. Det er derfor ikkje alltid fordelaktig for selgaren å prøve å lure deg til å betale overpris ettersom det aukar risikoen for reklamasjonssaker i etterkant.

Om du tenker lønnskrav opp mot vanlege årlege lønnsforhandlingar, der det at du har tilegna deg meir kompetanse berre er eit argument og ikkje grunnlaget, så er det jo ein god peikepinn at frontfaget fekk 5,2%. Det er på ingen måte ein fasit då du kan få både meir og mindre alt etter bedriftens økonomi og om du blir prioritert eller ikkje.

Kjem mykje ann på. Reint objektivt så er jo spørsmålet kva denne kompetansen er verdt for arbeidsgiver. 20 stp er ikkje nok til å utgjere ein grad, men samtidig er det mykje meir enn berre eit kurs. Gir dette faget deg kvalifikasjon til å utføre bestemte arbeidsoppgåver som du ikkje kunne før? Er det i det heile tatt relevant for dagens arbeidsoppgåver? Er kompetansen etterspurt av arbeidsgivar? Her er det stor forskjell på om du som sjukepleiar har tatt 20 studiepoeng i informatikk slik at du har akkurat den kompetansen som trengs for å være koordinator for eit nytt fagsystem, eller om du tok 20 stp i litteraturhistorie fordi du synes det er gøy. Du kan kreve det arbeidsgivar er villig til å betale. Det som er vanskeleg dersom dette er generell kompetanse som ikkje gir autorisasjon så er det ikkje så lett for deg å tilby arbeidsgiver berre det du har lært med 180 stp som sjukepleiar og ingenting av dei siste 20 stp før du får betalt for det. I slike situasjonar så har du sterkare forhandlingskort om du avtalar lønnsaukning før du tek utdanninga. Kan det være ein tanke å kreve 11% auking på dagens lønn? Det vil då samsvare med at du no har 11% fleire studiepoeng.

Når det gjeld forholdet til internasjonale avtalar så vil krig kunne definerast litt ulikt. Genèvekonveksjonen definerer det slik: Så Genèvekonveksjonen gjeld både ved væpna konflikt og ved okkupasjon utan voldsbruk. Viktigaste kravet her er likevel at det dreier seg om ein Stat som signert konvensjonen.

Forsvaret gjekk sjølv gjennom sine rutiner og identifiserte 88 sikkerheitsbarrierer som kunne forhindra ei slik ulykke, av disse 88 barrierene så meiner forsvaret sjølv at 53 av dei vart brutt. Forsvaret sjølv har ikkje påpeikt ein bestemt feil (eller person) som årsak til ulykka, forsvaret meiner at det er kombinasjonen av alle disse feila som førte til ulykka. Av dei viktigaste funna var at Fosvaret og Sjøforsvaret ikkje var målt på sikkerheit, og at all måloppnåing var vurdert opp mot evnen til å løyse operative oppdrag. Og at dette har gitt utslag i forhold som mangelfull kompetanse og kvalifikasjonar, samt dokumentering av at mannskapet har rett kompetanse. I tillegg til at dei generelt kunne bli tydelegare på rollefordeling. Ingenting av dette har betydning for vaktsjefens objektive juridiske ansvar, i etterpåklokskapenslys så skulle han stoppa seilasen når han ikkje var trygg på at han hadde full oversikt og kontroll. Eg er likevel einig i trådstarter i at Sjøforsvaret burde ha tatt ein mykje større del av ansvaret. Denne foretaksstraffa på 10 mill er nesten berre symbolsk sett opp mot verdiane som gjekk tapt, og den openbare trusselen mot liv og miljøskader som dei heldigvis klarte å unngå. Det er mykje som tyder på at denne vaktsjefen har blitt internert av forsvaret til å lyde og gjennomføre dei oppgåvene han fekk tildelt, og at Sjøforsvaret som organisasjon har pressa folk inn i oppgåver som dei ikkje har rette forutsetningane til å ivareta på ein god måte. På den måten kan ein nok seie at Sjøforsvaret har offra vaktsjefen ved å la han ta det juridiske ansvaret som formelt ligg til hans stilling, samtidig som at Sjølvforsvaret har holdt klokkeleg kjeft om kvifor dei har utpeikt ein vaktsjef som reelt sett ikkje hadde moglegheit til å skaffe seg nødvendig oversikt over skipets tekniske eigenskapar og mannskapets kompetanse, samt den reelle myndigheita til å melde frå til den overordna leiinga i Sjøforsvaret at dei kom til å bli forsinka fordi dei var slitne etter NATO-øvinga dei hadde deltatt på, og at det tidlegast var forsvarleg å segle etter at alle hadde fått ei god natts søvn.

Ingen av sovemedisinane er vidundermiddel, og dei gjer ingenting for å fjerne det som er den underliggande årsaken til søvnproblem. I all enkelheit så virker sovemedisin slik at det sløver ned hjernen slik at det blir lettare å sovne. Denne nedsløvingsperioden har lett for å vare ganske lenge både før og etter innsovning, og slik må dei virke for virker sovemedisinen for fort og for kraftig så medfører det fare for død ved at også pusten blir forstyrra. Så er det litt varierande frå medisin til medisin, og også frå person til person når ein opplever dei verste bivirkningane. Søvn som ein får av sovemedisin er ikkje av same kvalitet som "naturlig" søvn, så sjølv om du får sove og det er betre enn alternativet som er å ikkje få sove eller berre sove i veldig korte periodar så blir du ikkje så utkvilt som du hadde blitt om du fekk sove utan sovemedisin. Eg forstår at det ikkje er berre å sluttemed alimemazin, men samtidig så må du være villig til å prøve noko nytt dersom du skal få klarheit i om medisinen forverrer eller kanskje også forårsaker plagene dine. Snakk med legen din og lag ein plan for nedtrapping eller skifte av medisin.

Det som trådstarter stiller lurer på er om det kan gi meining å ikkje betale ned lånet og la inflasjonen spise opp lånet i staden for. I teorien så vil dette lønne seg, forutsatt at renteutgiftene ikkje er for høge. Om ei til dømes har 1 mill i boliglån som ein betalar 5,5% rente på så blir det ca 4,5k i måneden. Om ein då kan plassere resten av pengane i fond eller anna sparing så vil det kunne lønne seg sidan denne millionen du då har i lån blir mindre og mindre verdt for kvart år som går. Om kroneverdien dei neste 30 åra utvikler seg slik som den har gjort dei siste 30 åra så kan ein forvente at ein om 30 år har dobbelt så høg lønn som i dag, og då vil denne millionen som tilsvarer 1 til 3 årslønningar kunne betalast ned med berre 0,5 til 1,5 årslønn om 30 år. Den praktiske utfordringa er at det er ein føresetnad om at økonomien går i den retninga den har gjort med verdistigning og låg rente. Om renta plutseleg sprett opp til tosifra beløp så vil ein nok angre bittert på at ein ikkje utnytta tida med låg lånerente til å betale mest mogleg avdrag. Så med mindre ein er villig til å gamle så er det tryggast å betale ned bustadlånet så fort som mogleg, for deretter å ha mest mogleg pengar som kan plasserast i anna sparing.

Skal bli spennande å følge denne saka for å sjå om det blir noko endring av rettspraksis. Og sjølvom om at han har eit poeng når han argumenterer at verdien av "tjuvgodset" er 0 kr sidan det ikkje kunne selgast, så held nok ikkje det juridisk. Etter straffelova så er det ulovleg å ta ein gjenstand som tilhøyrer ein annan, dersom ein har forsett om skaffe seg vinning ved å selge, forbruke eller på anna måte tilegne seg gjenstanden. I dette tilfellet så er det på det reine at han har tatt ein gjenstand, og det blir nok vanskeleg å bli trudd på at han ikkje hadde til hensikt å ete potetgullet som då oppfyller vilkåret om å forbruke tingen. Sjølve straffeparagrefen sett ikkje krav om at tingen må ha ein verdi, det er nok at den tilhøyrer nokon andre. Det som står av verdi er i § 323 om mindre tyveri, der det står at ein skal straffast med bøter (ikkje fengsel) når det gjeld tjuveri av ting av ubetydeleg verdi. I tilegg så er det presisert at tilegning av naturprodukter som stein og kvistar utan økonomisk verdi ikkje skal straffast. Det medfører at strengt tatt er det ulovleg tjuveri å plukke med seg småstein frå annan manns eigedom, det er berre at ein ikkje skal straffast for det. Juridisk sett så trur eg ikkje han kan klare å vinne fram på anna måte enn ved å hevde at potetgullet var eigarlaust, og det vil nok være vanskeleg ettersom avfallet tilhøyrer enten Europris eller renovasjonsselskapet, sjølv om eg trur at renovasjonsselksapet fyrst overtek eigarskapet etter at dunken er tømt. Det han likevel kan oppnå er å med å ta saka vidare er ei lovendring. At dette skal være straffbart bryt nok med den gjengse rettsoppfattinga. Eg forstår at vi ikkje kan gjere det lovleg å stjele alt som ikkje kan tilleggast ein pengeverdi, men i dette tilfellet så har både eigaren aktivt kvitta seg med gjenstanden, og strengt tatt så har potetgullet no ein negativ verdi ettersom Europris må betale for renovasjonen. At dumsterdiving skal være straffbart i frykt for at nokon kan risikere å bli matforgifta og så holde Europris ansvarlege for at potetgullposane var mogleg å fiske ut av containeren, synes eg blir eit tynt grunnlag. Her må ein vell legge til grunn at den som forsyner seg frå avfallet også må ta all risiko som følger med. Særleg paradoksalt blir det når slike potetgullposar uansett ikkje er farlege etter best før datoen, slikt potetgull skal være veldig gamalt og veldig dårleg oppbevart før det kan utgjere ein helsefare. For å gå tilbake til trådens eigentlege tema så meiner eg også at det er ei tynn unnskyldning at ein skal hindre elektroslang i frykt for at innleverte elektriske artiklar skal kome på avvege og havne i restavfallet eller i naturen. Gjenbruk er tross alt meir miljøvenleg enn resirkulering, og eg tvilar på at det er særleg med objektive holdepunkt for at ting som har blitt henta på elektroslang ikkje blir levert tilbake som elektrisk avfall når tingen er brukt heilt opp. Største ankepunktet mot elektroslang slik som eg ser det er dette med personvern og moglegheita for å hente fram personleg data frå lagringsmedium. Det er ikkje bra om folk sluttar å levere inn mobiltelefonar og PC til resikrulering i frykt for at dataene kan kome på avvege, ei slik frykt har nok mykje større potensiale for å føre til elektriske artikklar blir kasta i restavfallet i staden for. Det nest største ankepunktet er at ein del av det som blir levert inn som el-avfall kan utgjere ein fare som ikkje nødvendigvis er openbar for den som drar på elektroslang, som til dømes ledningsbrudd som kan gi fare for å få støyt. Det er ikkje gitt at alle som raider elektroavfall-containeren har den nødvendige tekniske kompetansen til undersøke produktet før dei koplar det til straumnettet igjen, eller forstår at det er ein dårleg idé å bryte opp dekselet ved å bruke skrujernet som meisel slik at batteriet blir punktert med dertil påfølgande brann/røykutvikling.