The Avatar

https://www.aftenposten.no/meninger/kronikk/i/rPmKle/kjoennsdebatt-inkludering-foran-rettferdig-idrett-man-kan-ikke-faa-i-baade-pose-og-sekk Eg klarer ikkje å forstå kva som er så vanskeleg med denne saka. Etter mitt syn er det veldig enkelt. Steg 1 er at IOC så må definere kva dei vil at OL utøvarane skal konkurre i, deretter må dei sende ei bestilling til det internasjonale bokseforbundet om å finne tak i dei beste utøvarane som oppfyller kriteria som IOC har satt for OL. Bokseforbundet kan sjølvsagt også sette opp konkurranser med andre kriterier utanfor OL. Tradisjonelt sett så har dei fleste idrettsgreiner blitt delt opp i herre og kvinneklasse, men det er ingen regel då det finnes fleire greiner der det ikkje er kjønnsdelte klasser. I kampsport har det i tillegg vært vanleg å sortere i vektklasser, men heller ikkje det er ein fast regel. I tillegg til alt dette så opererer ein med nokre litt meir usynlege kriterier via dopingreglane der ein blir diskvalifisert dersom ein brukar prestasjonsfremmande doping, men ein kan også bli utestengt etter dopingreglane om ein bruker medisinar eller har natruleg høge verdiar av eit stoff som andre utøvarar tek for å prestere betre. IOC kan heilt fint bestemme at at i OL så finnes det berre ei bokseklasse, og ein deler berre ut eit OL gull i boksing og det er den som står igjen til slutt etter å ha slått ut alle andre boksarane. Gjer ein det på denne måten så er sannsynlegheita stor for at vinnaren er ein mann i klassen tungvekt og ikkje ei kvinne i klassen fluevekt. Då er det fullt lovleg å delta i OL også for dei som veg under 90 kg, men du må rekne med å ikkje kome særleg høgt opp på resultatlista (på same måte som at ein sprinter på over 90 kg nok ikkje vil kunne hevde seg på 200 meteren sjølv om det ikkje er ei regelsatt vektbegrensning i sprint). Om IOC vil at kvinneklassa skal være open for alle som har kvinne som juridisk kjønn så kan dei gjere det, ei slik ordning er då veldig enkel å administrere sidan utøvaren berre treng å vise passet sitt for å bli plassert i rett klasse. Det IOC gjer i dag er nesten dette, berre at i tillegg til å sjekke passet så har IOC akseptert at bokseforbundet utfører tilfeldig kromosontesting. Det hadde vært ein veldig enkel sak for IOC å berre skjære gjennom og seie at i OL så definerer vi herre og kvinneklassen berre utifrå kva som står i passet. Alternativt at ein ikkje kaller det herre og kvinneklasse lenger, men i staden gjennomfører kromosontest og deler opp i XX og XY klasser. At det kjennes inngripande å blir kromosontesta og få resultatet av kromosontesten offentleg kjent er ein ærleg sak det, men eg meiner at det burde eignetleg ikkje være så mykje meir inngripande enn dagens praksis med at utøvarane går opp på scena under pressekonferansen og stripper ned til undertøyet før vekta deira blir annonsert til pressekorpset. At ein sport som er inndelt i vektklasser krev at veginga skal være offentleg og vertifiserbar burde være openbart. Ein ikkje berre skal stole på utøvaren sin påstand om at dei definitivt ikkje veg meir enn maks 69,9 kg før kampen, og så bli overraska om det viser seg at alle boksarane har pynta litt på sannheita. Dersom ein innfører kromosonklasser så vil det være heilt naturleg at kromosontestinga er offentleg, så får ein heller trekke seg om ein ikkje ynskjer at resultatet skal bli offentleg kjent. Dette skill seg ikkje så veldig mykje frå dagens vektklasser der ein boksar som heile tida har ulempen med å være i den lågaste delen av sin vektklasse må slutte å konkurrere i verdenstoppen ettersom ein heile tida møter betre boksarar som har sin vekt i øvre del av vektklassa. IOC kan også heilt fint bruke heilt nye kriterier for å lage rettferdige konkurranser, for eksempel ved å gå vekk frå å berre ha ei enkel vektmåling. I dag kan ein ganske enkelt måle berre muskelmassa slik at vektklassene berre er basert på muskelmasse og ikkje av vekta av vatn og fett i kroppen (som bonus då så får vi kanskje sunnare boksarar som ikkje dehydrerer seg før ei viktig veging). Om lengda på armane og bredda på skuldrane blir vurdert som viktige kriterier så går det fint ann å ta med det i berekninga, som til dømes at den nye "vektklassen" består av kilo muskelmasse multiplisert med armlengde frå skulder til handleddet. Då vil ein kunne få rettferdige konkurranser mellom ein sterk boksar med korte armar som har vanskeleg for å nå konkurrenten men som treff med ekstra stor kraft om ein fyrst får inn eit slag, medan motstandaren er litt svakare men har lengre armar slik at vedkommande får inn fleire slag i løpet av kampen men alle med mindre kraft. I kampsport så er det alt så utruleg mange inndelingar frå før, så det å innføre nye kriterier for å gi transpersonar, kvinner med XY kromoson og kvinner med høgt testosteronnivå ein arena til å konkurrere på rettferdige vilkår utan å øydelegge for andre utøvarar burde være veldig enkelt. Alternativt så må ein berre bestemme seg for at ein fortsetter som før, sjølv om det betyr at kvinner med XX kromoson og lågt testosteronnivå då aldri vil kunne blir gode nok til å hevde seg i verdenstoppen i kvinneklassen. Det er sånn sett ingen rettigheit at ein skal få konkurrere utelukkande med konkurrentar som har identisk kropp som deg sjølv. Når ein i OL konkurrerer i basketball så har ein ikkje ei eiga klasse for utøvarar som er under 1,60 høge, om ein ikkje klarer å hamle opp med konkurrentane som er over 2 meter høge så ryker ein ut av konkurransen tidleg.

@Nonorium Spørsmålet her spørsmålet om berettiga interesse og at forbodet ikkje er utilbørleg fortrenging. Det å henvise til at offentlegheita går 10 meters omveg til den tilrettelagte turstien bak garasjeanlegget i staden for å gå rett forbi huset er fort både ei berettiga interesse og ikkje til utilbørleg fortrenging for turgåarane som uansett kjem til rekreasjonsområdet ved å gå langs den opparbeida stien.

Slike motsettingar er sjølvsagt festlige då det er klare motsettingsforhold mellom det ein forkynner og det ein sjølv gjer. Samtidig så tenker eg at det er viktig å påpeike at personleg erfaring er også ein kvalifikasjon. Det et lett for ein som aldri har røyka å seie at det er berre å stumpe røyken, og då gir klarsignal hei for ein stor kampanje som ikkje fungerer. Ein som røyker sjølv har kanskje større forståing for at det å redusere røykinga også har ein helsegevinst sjølv om ein ikkje klarer å stoppe heilt. Oversatt til fedme og folkehelse så er det vel så viktig at 100 personar ikkje blir feitare enn at ein 1 feit person klarer å bli normalvektig. Når det gjeld trådens tema så tek det for lang tid å bygge opp gode partileiarar, så det å bytte leiar vil nok føre til at ein midlertidig mister fleire stemmer enn ein vinner. For dei fleste som vurderer å stemme Høgre så er aksjehandelsaka uansett gløymt eller bortforklarr, så den saka har nok liten betydning for stemmetalet. At opposisjonen er opptatt av saka har ingen praktisk betydning.

Eg synes også at det er viktig å ha fokus på å kunne tilby dei linjene som elevane er interessert i, samtidig så er det også ein veldig klar trend både på vidaregåande og høgskule at svært mange velger sin utdanning basert på kva som er lokalt tilgjengeleg. Det gjer at i den bygda ein har bilmekanikarlinje så blir det utdanna veldig mange bilmekanikarar som har vokse opp i akkurat den bygda, og i småbyen der det er sjukepleiarutdanning så blir det utdanna for mange sjukepleiarar til å dekke det lokale behovet. Det er alt for mange som velg sin utdanning utifrå kva som er bekvemmeleg og utifrå ein tanke om å sleppe å skaffe seg eit nytt nettverk, men utfordringa er at det er vanskelegare å få fordelt yrkeskompteansen ut i storsamfunnet på ein måte som best mogleg dekker behovet for arbeidskraft. Den eine eleven som er veldig interessert i å mekke på bil som velger å reise til ein vidaregåande skule litt lenger unna, har langt større muligheiter til å både fullføre fagbrevet å få seg ein god jobb når vedkommande då er den einaste mekanikaren som søker om lærlingplass i ei bygd der der det ikkje er så mange mekanikarar. Prioriteringar er alltid eit vanskeleg valg. Eg er likevel heilt einig i at det er ein viss fare for at denne kortvarige besparinga ved å legge ned skuletilboda kan ende opp med å koste samfunnet mykje meir. Det er massevis av ukjente og potensielle kostnadar som det er vanskeleg å vite så mykje om. Den kan være fleire som dropper ut av skulen utan å ha fullført vidaregående fordi kombinasjonen av belastninga det er å både gå på skule og måtte reise langt blir for mykje til at ein klarer å stå løpet ut. Dette kan fort føre til arbeidsledigheit og dermed NAV utbetalingar. Ein kan få befolkningsnedgang fordi skuletilbodet er redusert, noko som igjen gir kommunen mindre inntekter. Osv, osv. Det blir som kommunane som sparer 1 mill på å kutte ei stilling i psykisk helsevern for ungdom, og som får det igjen i form av ei årleg rekning på 10 mill fordi disse ungdommane som ikkje fekk den hjelpa dei trengte no slit med rus og psykiatri og har blitt både arbeidsledig og agressiv nok til å bedrive hærverk på sin kommunale bustad. Forebygging er alltid billegare enn å drive behandling seinare.

Som igjen er grunnen til at du bør stille opp på dei intervjua du får tilbod om, sjølv om tilbodet om intervju kjem som følgje av at du har søkt under eit dekk-navn. (Forutsetter då sjølvsagt at det øvrige i søknad/CV er korrekt på dei relevante områda). At det forgår diskriminering er nok på det reine, men det hjelper deg lite når du ikkje får sjansen til å vise kven du er på intervju. Har du fyrst fått den fyrste jobben så blir vidare søknadsprosess mykje mykje enklare sidan du då både har relevant arbeidserfaring på CVen og relevante referansepersonar som jobber i rette bransjen. Det andre alternativet er at du må jobbe mykje meir aktivt i søknadsprosessen enn dei du konkurrerer med. Som nemnt tidlegare i tråden så bunner slik diskriminering ofte ut i at ein er redd for at du med utanlandsk namn ikkje snakker godt norsk / kjenner norske arbeidsforhold godt nok. Den som tilsetter har ofte så mange søknadar at ein ikkje prioriterer å sjekke opp om antakelsen stemmer, og dermed får du ikkje tilbod om jobbintervju. Der det er slike ting som ligg bak diskrimineringa så vil det hjelpe veldig mykje om du tek kontakt og på den måten tjuvstarter med eit fyrsteinntrykk. Eit anna råd er også at du vurderer litt kritisk kva du søker jobb og kva stillingar du søker på. Mellom anna så vil du ha litt meir slagkraft om du påberoper deg diskriminering i ei tilsettingssak i offentleg sektor. I det offentlege har ein eit kvalifikasjonsprinsipp der ein ved tilsettinga skal begrunne at det er den beste kandidaten som får jobbtilbodet. Det er også lovfesta at saka skal være så opplyst som mogleg før det blir fatta vedtak, for offentlege stillingar kan det medføre eit objektivt krav til å gjennomføre fleire interjvu for å være sikker på at ikkje gode kandidatar blir kutta for tidleg. I private virksomheiter så er det heller ikkje lov å diskriminere, men samtidig er det mindre reguleringar som gjer at ein privat arbeidsgivar i større grad kan bruke skjønn.

I tillegg så er det også eit poeng å lære seg sosial omgang sjølv om det ikkje står i læreplanen. Blir det veldig få i klassa så lærer ein ikkje å forholde seg til ulike personlegheiter. At det er dyrt å drifte ein liten skule er berre ein del av vurderinga, det skal også værr eit forsvarleg skuletilbod.

Lønnskostnaden til ein bussjåfør, dieselen som bussen bruker, samt slitasje av bygget. Kommunen/fylkeskommunen som er eigar av bygget har vedlikeholdsansvaret, blir ivaretatt av at ein enten selg bygget for å kvitte seg med bygningsmassen eller ved at ein finn nye leigetakarar, ofte i form av at nokon vil starte privatskule eller liknande. Prioriteringar, og endra krav til skulane. Særleg kravet til spesialtilpassa undervisning til både framandspråklege og elevar med særskilte behov gjer at det i dag er langt dyrare å drifte enn ein barneskule i dag enn det var før. I tillegg er det å ikkje legge ned ein barneskule ofte veldig viktig lokalpolitikk der det for lokalpolitikarar ofte er lettare å kutte i eldreomsorgen eller anna usynleg tenesteproduksjon for å kunne oppretthalde ein barneskule med mindre enn 20 elevar. Minste elevtalet er som nemt eit politisk spørsmål, i dei verste tilfella er der barneskular der det er fleire voksne enn elevar på skulen. Nei, det er nok i liten grad god nok konsekvensanalysert av lokalpolitikarane kva det betyr å for eksempel legge ned ein skule. Det er eit uttrykk som heiter "å spare seg til fant", noko som ofte er tilfellet når politikarane skal spare pengar. Småpengar spart på årets budsjett er ofte mykje meir verdt enn dei store framtidige kostnadane som ein får fordi ein har tissa i buksa for å holde seg varm. Typisk så vil nedlegging av ein barneskule føre til fråflytting og mindre tilflytting fordi det er for upraktisk å bu i nærområdet med barn i skulealder som må sendast på lange bussturar til den nærmaste skulen.

Min fyrste tanke er at du har for mykje tid mellom treningsøkta 08.30 til 11.30 og vaskejobben din kl 17-21. Eg trur at at det er mykje enklare om du starter dagen roleg med husarbeid og slikt, deretter tek ei treningsøkt f.eks. kl 12 til 15, og at du då har to timar til å roe ned etter treningsøkta før du går på jobb. Etter mitt syn så lager du deg 12 timars arbeidsdag til tross for at du berre jobbar 50% pluss to timar med trening per dag. Det er ein grunn til at arbeidsmiljølova setter forbod mot arbeidsdagar over 1 1 timar, det er rett og slett ikkje bra for helsa. Det at du har nesten 6 timar med fri midt på dag bidreg nok til at du kjenner deg sliten sjølv om du ikkje har jobba heile dagen.

Ja du kan sjølvsagt ta deg full jobb om du skulle bli frisk nok til det, men då mister du sjølvsagt trygda som ufør. Det kan gi deg nokre praktiske utfordringar ved at dersom du får tilbakefall etter å ha vært i full jobb så må du på nytt gjennom utredning før du på nytt blir erklært som 100% ufør, og då kan du ikkje rekne med at du får behalde fordelane du har som ung ufør. Det er derfor ikkje gitt at det er verdt det å i det heile tatt prøve seg i jobb, sjølv om du idieelt sett burde jobbe så mykje som du klarer.

Kan starte med å seie at dette er sjølvsagt ein diskusjon som har veldig mange sider. Rekninga for busstransport er nok vesentleg mykje lågare enn rekninga for å drifte eit heilt skulebygg med lærarar og alt mogleg. Det er kun om ein også må ta med internatkostnadar ved at eleven må bu på skulen at den rekninga eventuelt kan bli større enn å opprettholde ein skuleplass. Eg er ikkje ueinig, men samtidig så er det ein balanse mellom det å ha god nok fagleg tyngde på utdanninga og samtidig gjere utdanninga tilgjengeleg for flest mogleg. Ein kunne sjølsagt samla dei beste lærarane på berre ein skule i landet, men då er det færre som får tilbod om å få slik utdanning. Kunsten er å finne den passelege balansen mellom kva som gir god nok kvalitet opp mot kvantitet.

Det er ikkje heilt beint fram å svare på dette. Det fyrste spørsmålet er kva nivå du skal legge deg på. Snakkar du om balansert ventilasjon med varmegjenvinner, berre balansert ventilasjon, eller berre mekanisk ventilasjon? Pris og kompleksitet er veldig avhengig av kva nivå du legg deg på. Det som er vanskeleg med balansert ventilasjon er å prosjektere det rett slik at lufta blir skifta ut ofte nok til å gi godt innemiljø samtidig som at du ikkje unødig pumper ut oppvarma inneluft. Akkurat det å sette opp aggregatet og legge luftekanal er den lettaste jobben. Merk at det også er mange nyhus som er heilt feil prosjektert, ofte fordi ein berre monterer anlegget utan å stille det inn. Eigentleg skal det følgje med dokumentasjon på at ventilasjonsanlegget er innstilt og tilpassa huset, men etter min erfaring så manglar dette ofte på nye hus. Om mogleg så bør du unngå å plassere ventilasjonsaggregatet i kalde rom som kaldloft/krypkjellar. Du kan gjere det men då må du være ekstra påpasseleg med dampsperra slik at du ikkje får problem med fukt. Personleg så tenker eg at dette prosjektet koster meir enn det smaker når du tenker 5-10 år før du uansett skal totalrenovere. Med ein slik tidsramme så hadde eg sett meg fornøgd med vanleg 70-tals ventilasjon via lufteventilar, og heller brukt dei 30 000 kr på å montere varmepumpe for å kompensere for varmetapet ved å ha ventilasjon utan varmegjenvinner.

Det har betra seg litt. Særleg etter at lastebilforbundet eller kven det var gjekk til sak og vant fram med at politiets "rutinemessige" førarkortbeslag var lovstridig og berre kunne gjennomførast når det var vurdert som stor fare for nye ulykker fram til ein eventuell dom på at førarkortet skulle beslagleggast. Det eg likevel ser er at i alvorlege trafikkulykker så får bilisten ofte behalde førarkortet fram til saka er avgjort, medan førarkortbeslag skjer oftare ved mindre trafikkuhell. Ein av grunnane til at det er slik er at utan dashcam eller liknande så er det ofte vanskeleg å presist anslå fart og køyrestil til både bilist og syklist. Uhell som skjer i låg hastigheit har ofte ein større tendens til å bli vurdert som bilisten sin feilettersom bilisten har plikt til å kunne stoppe for ei kvar pårekneleg hindring, og den plikten slår hardare ut når bilisten køyrer i tilnærma gangfart enn dersom ein kolliderer i 60 km/t med ein syklist som kjem omtrent like fort frå venstre gjennom eit kryss. Dette har nok i stor grad med opplæring å gjere. Syklistar skal også følge trafikkreglane men det er ikkje krav til å bevise kompetansen i motsetting til hos bilistar som må bestå både teoretisk og praktisk førarprøve for å få køyre. I tillegg er heller ikkje trafikklovbrot utført av bilistar ei proioritert oppgåve for politiet. Det hender seg at politiet har kontrollar der dei bøtlegger syklistar som syklar på raudt lys og liknande, men eg har aldri høyrt om at politiet har hatt fartskontroll for å påsjå at syklistar følgjer 6 km/t regelen ved passering av gåande. (Eg veit at det har vært utført fartskontroll av elsparkesyklistar, men då opp mot hastigheitsbegrensninga på 20 km/t).

Det å kutte eksporten vil sjølvsagt hjelpe mykje, men dersom vi skal være sjølvforsynte med vasskraft så må vi bygge ut ganske magasinkapasiteten vår, altså treng vi fleire demningar. Vi kan spare inn litt utbygging ved å investere i nye og betre turbinar for å få utnytta vasskrafta litt betre, men vi slepp uansett ikkje heilt unna nybygging. Den store svakheita med vasskrafta er at tilsiget av regn og snøsmelting varierer mykje både med sesongen og frå år til år. Vi har derfor store utfordringar både med at demningane blir så fulle at det må sleppast ut vatn sjølv om det ikkje er behov for å produsere staum, og at det er så lite vatn at produksjonen må sterkt reduserast for å ikkje gå heilt tomme for produksjonskapasitet. Atomkraft kan være ei løysing for å flate ut straumproduksjonen utan å være avhengige av været. Akkurat no er det mest fokus på å prøve å dekke opp straumbehovet med vind- og solkraft samt straumimport frå utlandet, utfordringa i Norge er at straumbehovet er størst om vinteren når det er vanskelegast å produsere straum. Nedbøren om vinteren kjem oftast i form av snø, så den nedbøren får vi ikkje utnytta før snøsmeltinga. Så gjennom vinteren må vi klare oss med det vatnet som finnes under isen i dammane. Solceller får natruleg nok mindre sol om vinteren og produserer dermed mindre, medan vindmøllene får paradoksalt nok for mykje vind gjennom vinterstormane slik at vindkraftproduksjonen blir hemma av den grunn. Om vi i Norge får bygd ut ein buffer med atomkraft så kan vi i mykje større grad gjere oss uavhengige av været.

Kor relevant det er med lagring er veldig situasjonsavhengig. For beredskapen din så er det sjølvsagt ein stor fordel å ha din eigen bensinstasjon i garasjen om tilgangen til drivstoff forsvinner. Tanken med å ha elbil i krigssituasjonar er omtrent motsatt, ein tek utgangspunkt i at det er vanskeleg å hamstre opp straum på store batteri, men heller basere seg på at ein mest sannsynleg vil ha tilgang til straum sjølv om det blir krig. Enten gjennom det ordinære straumnettet som ein vil prøve å holde i drift, eller ved hjelp av solceller, vindkraft, osv. Sjølv om straumtilgangen er avgrensa så kan ein ta tida til hjelp og lade sakte, på den måten kan ein nok holde elbilen i gang gjennom heile krigen. Når oljefata med diesel er tomme, så er det tomt, og det er ikkje sikker du klarer å få tak i meir.

Det er heller ikkje gitt at det er bevis å finne sjølv om ein retter søkelyset mot navngitte enkeltpersonar som angiveleg har innrømma kidnapping ovanfor ein tredje person. Ein privatetterforsker kan ikkje gjere så veldig mykje meir enn å bruke tid på saka gjennom å følgje opp offentleg tilgjengeleg informasjon og ved å snakke med aktuelle personar. Politiet på sin side har langt meir tilgang på informasjon. Så lenge politiet etterforsker så er det uhensiktsmessig å skulle ha ein parallell privat etterforsking som er basert på eit tynnare bevisgrunnlag enn det politiet har tilgang til. Det er heller ikkje gitt at tipset framstår som særleg truverdig, særleg i kriminelle miljø så er det ikkje uavanleg at ein skryter på seg kriminalitet som ein ikkje har utført. Både fordi det gir "street cred" å framstille seg sjølv som hardbarka kriminell, men også for å finne ut om ein har tystarar i eigne kretser. Om ein ikkje har gjort ugjerninga så har det liten konsekvens å bli gjenstand for ei politietterforskning basert på tips ettersom det då naturleg nok ikkje finnes bevis sidan heile tilståinga var basert på løgn. Og ved å fortelle litt ulike versjonar av løgnen til ulike personar så får ein også klarheit i kven som har tipsa politiet. Om politiet sikter dei for kidnapping av Anne Elisabeth så veit dei at det er du som tipsa politiet. Om dei blir sikta av politiet for Vålnes drapet så veit ein at det er person B som fekk presentert skrønen om at det var dei som stod bak drapet på Vålnes som har tipsa politiet. Grunnen til at ein leiger inn privatetterforsker er ein av to grunnar. Enten fordi politiet ikkje etterforsker saka slik at ein sjølv må ta ansvar for etterforskninga. Og den andre grunnen er der ein meiner at politiet etterforsker heilt feil spor eller har komt til feil konklusjon. Fram til no har det derfor ikkje vært behov for privatetterforsker. Det kan endre seg no etter at politiet har henlagt saka mot Tom Hagen og ikkje har nye spor å følgje opp. Så det er fyrst no at det er aktuelt med ein privatetterforskar som kan gå gjennom politiets bevis for å sjå om det er ting som politiet har oversett.

Nei det er sjølvsagt betre med energigjenvinning enn å grave ned avfallet, men energigjenvinning er den klart dårlegaste gjenvinningsmetoden. Det som er mest bærekraftig er gjenbruk deretter gjenvinning. Plasten og papiret som blir samla inn bør sjølvsagt brukast som råstoff til å lage nye produkt og ikkje berre brent. Etterkvart som vi får opp effektiviteten på gjenvinninga så blir det lite avfall å brenne til fjernvarme. Det er lite bærekraftig å skulle oppretthalde ein låg grad av gjenvinning og resirkulering for å kunne fortsette å produsere fjernvarme på same måte som i dag.

Om det er krig og straumnettet er så redusert at ein må sjølv produsere sin eigen straum så trur eg ikkje det å søke om konsesjon for å sette opp ein vassturbin eller ei vindmølle er det som får mest prioritet. Som sagt så er det ulike behov, men heile poenget med elbil er at du "fyller tanken" når du har tilgang på straum som du kan køyre på når det er straumlaust. Altså akkurat på same måte som med diesel, du fyller tanken når du har tilgang på diesel og så må du satse på at du ikkje får tom tank før neste gong du får tilgang på diesel. Eg er ikkje heilt einig i at det er veldig enkelt å lage sin eigen straum til å lade elbilen om du treng det. Skal den planen være realistisk så fordrer det at du alt har solceller på taket eller ein turbin som du berre treng å få til å snurre ved hjelp av vass- eller vindkraft. Det sagt så er det ikkje så enkelt å raffinere diesel heller. Dagens bilar er for fintfølande til at du kan bruke anna type drivstoff som til dømes heimebrent.

Kritikk får ein nok uansett, så taktikken blir basert på rein gjetting. I beste fall er taktikken basert på litteratur og statistikk over kva som er mest sannsynleg i slike saker. Hadde politiet gått ut i media med ein gong så kunne ein nok fått inn slike bevis som du nevner som dashboardkamera, webkamera, augevitne, digitale spor, osv, men ved å vente så vart det mykje vanskelegare å samle inn slike bevis. Om ein slik taktikk hadde gitt fellande bevis får vi aldri vite. Det einaste som er rimeleg sikkert er at dersom dette faktisk var ei kidnapping og utpressingssak så ville ein slik mediaoppmerksomheit kunne føre til at kidnapparane gjer alvor av trusslane. Men det er sjølvsagt også mogleg at gisseltakarane hadde blitt skremt til å gi opp og utpressingsforsøket og då frigitt gisselet.

Fjernvarme basert på søppelbrenning er lite bærekraftig, ikkje er det særleg effektiv heller då mykje av avfallet har høg grad av fuktigheit som ytterlegare reduserer varmen du får ut av forbrenninga. Nøkkelen til framtidas fjernvarme ligg nok i å vinne ut biogass frå avfallet, slik at fjernvarmen blir produsert med biogass. Ved ein slik framgangsmåte så kan alt avfall gå via eit biogassanlegg der ein mellom anna får utnytta matrestane i plastemballasjen til å lage biogass, når ein har fått ut alt av biogass så skal det organiske materialet være redusert til tørt materiale som kan sendast vidare til kompostering, medan plastmeballasjen har fått mindre matrestar og er no enklare å smelte om for resirkulering. Ein kan også utnytte kloakken i langt større grad enn ein gjer i dag. Ulempen med varmepumpe er at det er ein investering som ikkje alle har råd til. I mange leilegheiter så er det vanskeleg å få montert varmepumpe ettersom det ikkje er alle stadar ein kan montere utedelen på fasaden. Sidan både fjernvarme og vedprisane i stor grad følgjer straumprisen så blir straum ei relativt billig og enkel oppvarmingskjelde, særleg når ein tek høgde for at ein også får straumstøtte. Du får ikkje straumstøtte på fjernvarme, så i veldig kalde perioder der også fjernvarmen er dyr så kan det fort lønne seg å bruke straum til oppvarming sidan du då får igjen ganske mykje av straumprisen du har betalt men ingenting av fjernvarmen du har betalt.

Her peiker du nok i stor grad på roten av problemet. Vi har rett og slett ikkje datingkultur i Norge, sjølv ordet "dating" har vi importert frå engelsk i nyare tid. Den norske måten å gjere det på er at alle bruker kvar einaste helg i ungdomsåra til å drikke seg så full at du ender opp til sengs med ein person. Deretter må du berre krysse fingrane for at morgenen etter ikkje er så klein at du ikkje tek kontakt med personen på nytt. Dersom alt gjekk bra så treffes ein kanskje også neste helg, og deretter er ein i eit forhold. Denne måten å gjere det på forklarer også kvifor Norge er heilt i toppen når det gjeld mellom anna klamydia og andre seksuelt overførbare sjukdommar. Når ein etterkvart blir så voksen at ein ikkje ramler ut på fylla heile tida så blir alt mykje vanskelegare. Vår høffligheitskultur tilseier at det ikkje er akseptabelt å starte å småprate med folk på butikken eller på bussen. Så du kan ikkje gå ditt det er folk å starte ein samtale. Det er berre to måtar det er akseptabelt å ta kontakt med framande personar. Den fyrste er på fjelltur. Når vi er ute på tur så er det lov å stoppe for å prate med folk du ikkje kjenner frå før. Dersom du er så heldig at dykk kan slå følge eller dykk møtes veldig ofte på tur så kan ein ta det litt lengre og gjere avtale om å pratast også i andre samanhenger enn på fjelltur. Den andre akseptable måten å kome i kontakt med framande på er å melde seg inn i ein fritidsklubb. Etter å ha deltatt på same fritidsaktivitet mange nok ganger så er det igjen lov å ta kontakt for å snakke om ting som ikkje gjeld fritidsklubben. Denne kulturen blir også overført til datingappane. I Norge så fungerer datingappane relativt sett dårleg til å oppnå relasjonar. I staden så blir appen berre ein digital måte for å gå på bar for å finne nokon å ha sex med, og deretter kan ein ta initiativ til å bli kjent med personen. Ein bruker ikkje datingappen til å få seg ein "venn" som ein deretter kan gå vidare til eit seksuelt forhold med. Om noko så har eigentleg appane gjort ting vanskelegare fordi utvalget har blitt større og då blir ein meir kresen. I "gamle dagar" så måtte ein snakke med dei få som budde i nærområdet som var i omtrent rett alder. I dag så er utvalget langt større. Andre land og kulturar har sikkert liknande utfordringar på ein anna måte, så dette er nok ikkje ei særnorsk problemstilling. Eg veit ikkje kva ein eventuelt skal gjere for å betre dette utover å kanskje lære litt av meir utadvente kulturar. For delar av problemet er at det manglar uformelle møteplassar.

Vi har dette i Norge også. NAV har rammeavtale for innkjøp av hjelpemiddel for seksuallivet. For å kvalifisere til å få dette gjennom folketrygda så må du ha ein sjukdom eller skade som reduserer den seksuelle funksjonevnen. Du må søke via fastlegen. På lista finn du hjelpemiddel for begge kjønn, samt hjelpemiddel som er retta mot partneren når du sjølv ikkje har den nødvendige funksjonsevnen. Likevel så er ikkje dette tilbodet meir enn eit minimum. Eg tviler eigentleg på at tilbodet er særleg mykje brukt, særleg med tanke på at slike enkle hjelpemiddel er relativt sett billige og blir levert på døra i diskré innpakking. Så behovet for å få fastlegen til å bestille ein vibrator til 200 kr til deg er nok ikkje veldig stort. Det er likevel bra at tilbodet er der for dei som ikkje har økonomi til å kjøpe slike ting sjølv. Det er også eit krav at den seksuelle funksjonsevnen skal være varig nedsatt, og ha vart i minst 2 år. Så knekk du begge armane så må du berre vente til du får av gipsen. Som funksjonhemma så får du til og med muligheit for bistand til å gjennomføre akten dersom du treng det.

Det blir eit definisjonsspørsmål, men eg vil påstå. at det ikkje bygges bustadar for berre ein person, alle bustadane som bygges er store nok til å busette to personar. Når det gjeld spørsmålet om det er ein samanheng mellom aleinebuarar og bustadmangel, så tviler eg sterkt på det. Hadde det vært stor nok bustadmangel så hadde langt fleire oppretta kollektiv om dei ikkje har ein partner. Det kan ikkje være mange som ikkje har råd til å bu åleine, for her finnes det tilskotsordningar som ein kan bruke om ein ikkje har råd til husleige.

Heilt ueinig. Du kan gjerne argumentere for at det burde være slik. Snittalderen på fyrstegongsfødande i Norge er 30 år, og det er nok mykje fordi dei fleste 20 åringar fortsatt er under utdanning, og deretter skal ein rekke å få seg ein jobb og få etablert seg med bustad. Resultatet av dette er at einpersonshusholdningar har blitt normalen, særleg for unge voksne. Så tvert imot er nesten alt i samfunnet lagt opp til at ein skal kunne bu aleine. Sjølv den dyre investeringa det er å kjøpe bustad kan ein fint gjere åleine. Det er til dømrs ingen bankar som krever at ein har to lønningar. Eg kjem ikkje på noko som helst som samfunnet har ordna slik at ein har mindre moglegheiter om ein bur åleine.

Så då kan du ha HDMI kabel mellom PC og TV?

Det er snakk om to ulike behov. For sivilbefolkninga i Ukraina er no elbilar å foretrekke fordi drivstoff er forbeholdt til forsvaret og på grunn av at drivstofflagera er militære behov. For forsvaret sjølv så er ikkje tilgang på drivstoff eit stort problem, då det er forsvaret som kontrollerer tilgangen på drivstoff og har eigen logistikk for å få drivstoffet ditt det trengs. Forsvaret treng uansett diesel til tanks og anna tungt utstyr, så for forsvaret er det enklare å berre ha personbilar med dieselmotor som kan bruke same drivstoffet. Til personleg eigenberedskap så vil det nok være mest praktisk å ha elbil i husholdninga ettersom det vil bli prioritert å syte for at husholdningar har tilgang på straum av humanitære hensyn, medan bensinstasjonane vil fort bli konfiskert av forsvaret og underlagt rasjonering.