The Avatar

Du har fått mykje råd om mat, så då vil eg fokusere på andre løysingar. Sidan du får lønn den 20 mai så er nok det alle enklaste å be arbeidsgjevar om forskot på lønna. Enten at du får heile mai-lønninga utbetalt no med ein gong, eller ei meir gradvis løysing der du denne månaden får utbetalt lønn ein gong i veka. Om du nok på fredag kan kan få utbetalt det du har tent på 2-5 mai, og du komande fredag får løna du har tent på 8-12 mai så har du mykje meir pengar som du kan bruke på ein fornuftig måte. Du må fortsatt leve budsjettert fram til juni-lønninga men det hjelp mykje om du får heile eller delar av mai-lønn på forskot. Det andre rådet er å låne litt pengar frå vennar og familie. Å leve på 35 kr per dag er mogleg men ikkje optimalt. Får du låne så lite som 200 kr med nokon så er plutseleg budsjettet ditt oppe i 47 kr pr dag, og gir deg litt fleire moglegheiter. Vanlege forbrukslån bør også nemnast som ei moglegheit, sjølv om det er dyre lån så er det ikkje så dyrt å ta opp eit mindre forbrukslån så lenge du planlegg for å nedbetale lånet når du får lønning den 20 mai. Eit tredje råd er å sjekke om du har pengar som du ikkje har tenkt på. Reknar med at det er liten sannsynlegheit for at du finn særleg med myntar under sofaputene, men du har kanskje eit Trumf eller Coop-kort? På disse korta sparer du små beløp kvar gong du handlar så avhengig av kor lenge det er sidan sist du brukte av saldoen der så kan du fort ha litt pengar på disse kontoane.

Som det står i artikkelen om slettinga av videoen så var det begrunna i at politibetjenten som sletta videoen ville ivareta personvernet til Simensen som var lagt i bakken då det var sannsynleg at overvåkingskamerane uansett hadde fanga opp situasjonen. Det står også at politibetjenten som sletta videoen har skrevet i sin rapport at sett i ettertid så var det dumt. I seg sjølv så gir denne forklaringa meining, men så er rapporten også skrevet i ettertid og er nok farga av kva som er fordelaktig for politimannen å skrive i rapporten. Det er heilt klart at vedkommande hadde lov til å filme, og at politiet ikkje hadde lov til å slette videoen. I Norge er det lov å filme/fotografere nesten kva som helst, avgrensinga ligg i kva videoen kan brukast til og om den kan publiserast. Om politiet mistenkte at videoen skulle brukast på ein måte som svekka personvernet til Simensen som låg hjelpeslaus og mørbanka på bakken så hadde det korekte sjølvsagt vært å vente til at videoen blir usladda publisert og deretter reise sak mot han som filma og publiserte videoen, men då hadde skaden også alt skjedd. For sjølv om det sjølvsagt ikkje er bra at politiet sletta bevis så er det jo rett at Simensen har eit personsvern mot å bli uthengt offentleg sjølv om politiet som var på staden ikkje har eit slikt vern. Politibetjenten hadde sjølvsagt ingen forutsetningar for å vite om vedkommande kom til å sladde Simensen før eventuell publisering, eller om det var plana om å publisere videoen i det heile tatt. Eg er personleg litt usikker på kva eg synes om dette regelverket, for sjølv om eg er einig i at filming på offentleg stad bør være lovleg så er det ein viss forskjell på om filminga blir gjort av ein privatperson som ikkje kjenner til dei reglane og avgrensingane som gjeld før publisering, og til dømes journalistar som både er opplærte til og som har ein ansvarleg redaktør som skal gjere faglege vurderingar før publisering, og som kan straffast om dei vurderar feil. Det er blant anna derfor at det meste av bilder og videoar som blir publiserte i media er heilt eller delvis sladda. Eg veit at same problemstillinga har blitt tatt opp i samband med ulukker og personvern der det i dag strengt tatt er lovleg å filme den skadde pasienten, det som er ulovleg er å publisere filmen i ettertid der pasienten kan identifiserast. Men det er sjølvsagt enklare å stoppe ein privatperson frå å filme på skadestaden enn det er å straffeforfølge vedkommande som filmar etter at videoen er publisert og skaden alt har skjedd.

Forskjellen mellom reidskap og våpen er om formålet er aktverdig, det blir ein vurderingssak basert på mange parametre. Terskelen for å påstå at ein ikkje har aktverdig formål for å ha med seg kniv blir redusert når ein går på byen og drikk seg full, det er noko litt anna å gå gjennom bysentrum med ein kniv i arbeidsbuksa på veg heim etter eit kveldsskift og det å gå full i gatene med ein kniv i finbuksa. Kva som var tilfellet i denne saka veit eg ingenting om. Det kan godt hende at det var gode aktverdige grunnar til at ein hadde ein kniv i lomma, men han må nok tole å få ein del kritiske spørsmål kva kva det aktverdige formålet var og kvifor han ikkje syte for å legge igjen kniven heime før han gjekk på byen. Det er sjølvsagt lov å gløyme at ein har ein kniv i lomma, men ein får eit forklaringsproblem om politiet anklagar ein for å bære kniv for å kunne bruke som våpen. Når det gjeld macheteforbodet så var vel det knytt direkte til at det var nettopp macheter som vart brukt i gjengslagsmål og ikkje økser eller knivar. Ei machete er nok fort eit farlegare våpen enn f.eks. øks då ei machete er eit lite sverd som er skarpt i heile sin lengde. Om nokon svinger ei øks mot deg så har du ein brukbar sjangs for å kunne stoppe eller redusere slagkrafta ved å gripe etter skaftet, den muligheita har ein ikkje om det er eit macheteblad som kjem svingande mot deg. Det som likevel var mest tullete med det forslaget var at dagens regelverk burde være dekkande i seg sjølv, det skal liksom mykje til for at ein har aktverdig formål for å gå med machete om ein ikkje skal ut i jungelen. Ein nødhammar i bilen vil i omtrent alle tilfeller være aktverdig då den er lite egna til anna bruk enn å knuse herda glasruter. Kniven i hanskerommet kan være meir problematisk alt etter type. Det er forskjell på ein liten beltekuttar og ein stor slaktekniv tenkt for nødslakt av viltpåkjørsel då dette er ein jobb som ein i utgangspunktet ikkje skal gjere sjølv men heller overlate til viltnemda.

Eg forstår argumentet ditt, men samtidig er det problematisk å utlevere politibetjenten med namn og bilde før han er dømt. Vi har ikkje heile biletet av situasjonen, og sjølv om det nok er usannsynleg at konklusjonen blir at voldsbruken er akseptabel så bør vedkommande få ein rettskraftig dom før han blir dømt i media. Omsynet til rettssikkerheita for denne politibetjenten veg nok tyngre enn fordelen det er å ta eventuelle andre saker samtidig som denne saka blir handsama. Skulle det dukke opp nye anklagar i etterkant så er det ikkje veldig omfattande å starte ein ny saksgang. Ord i seg sjølv vil ikkje være grunnlag for maktbruk. (I tillegg foreligg det vel ein dom på at å kalle nokon "hestkuk" er straffefritt i Nord-Norge medan det er straffbart i Sør-Norge). Å forulempe ein tenestemann med ord straffes med bøter så det skal ikkje være nødvendig å bli fysisk, men det kan bli aktuelt om vedkommande også nekter å identifisere seg, men då blir vedkommande innbrakt på det grunnlaget og ikkje for å ha forulempa i seg sjølv. I praksis er det nok ofte ei litt ullen grense mellom der publikum står og roper skjellsord, som politiet skal tole, og til der den som roper skjellsord og også stiller seg fysisk i vegen og på den måten hindrar politiet i å utføre sine politioppgåver. Politiets viktigaste verkemiddel i ein slik situasjon er pålegg om bortvisning og ikkje å bruke fysiske maktmiddel. Eg tenkjer nok at det i fyrste omgang kan være tilstrekkeleg at politiet får lov til å filme sjølv. I dag har dei fleste politibetjentar mobilholdar på brystet som er designa slik at kameraet peikar utover, men dei får ikkje lov til å filme gjennom egne retningslinjer. Å gjere slik filming til eit verktøy i politiets verktøykasse trur eg kan gi alle dei positive effektane med minst mogleg av ulempene. Som du seier så vil også politiet vil ha interesse av å dokumentere det som møter dei på oppdrag, men eg reknar med at eit krav om konstant filming slik som det er i fleire statar i USA vil møte motstand internt i politiet då det sjølvsagt ikkje er nokon som ynskjer å bli overvåka gjennom ein heil arbeidsdag. Om filming blir ei frivillig ordning så vil det sjølvsagt fortsatt være mogleg for dårlege politibetjentar å ikkje filme konfrontasjonar, men det vil nok bli vanskelegare å fortsette utan at det blir stilt spørsmål om kvifor vedkommande stadig leverer skamslåtte fangar til arresten utan å ha innhenta dokumentasjon. Slik filming vil sjølvsagt også være eit viktig reiskap når politiet i ettertid skal skrive sin rapport. Så eg tenkjer at før vi snakker om at politiet blir pålagt å filme, så bør fyrste trinn være å gi politiet lov til å filme. Reknar med at mange fyllekranglar også kan avvegrast om den fulle kranglefanten blir minna på at oppførselen kan bli dokumentert med lyd og bilde.

Litt off-topic, men då kan du snakke med biblioteket igjen og be dei registrere seg. For biblioteket er det ingen kostnad utover at dei må registrere sin IP adresse hos lovdata.no.

Pro versjonen er også gratis tilgjengeleg på dei aller fleste bibliotek ved å logge seg på bibliotekets wifi og bruke lenka http://lovdata.no/pro/ip

Folk har hatt god tid, det har til og med blitt brukt pengar på TV-reklame for å minne folk på å levere inn. Det sagt så trur eg mange loggar seg inn i kveld berre for å sjå over ein siste gong, og då må dei logge på skatteetaten sine sider og dette bidreg sjølvsagt til stor trafikk. Så her burde ein ha ei anna løysing som kvittering på vanleg epost eller digitalt på altinn eller liknande.

Så vist eg kan forstå så er nok dette innafor arbeidsmiljøloven når det blir presisert at sjåføren kan bruke den tids som trengs til dobesøk. Det som gjer ordninga uleveleg er at pliktoppfyllande sjåførar tek på seg eit ansvar som dei ikkje har, og dermed treng ikkje arbeidsgivar å berekne meir enn 3 min dopause ettersom sjåførane enten brukar berre denne tida eller held seg til slutten av dagen. At bussen blir forsinka fordi leiarane ikkje har kalkulert nok tid til dopausar, fartsgrenser og passasjerar som skal av og på bussen er strengt tatt ikkje sjåførens problem sjølv om det kjennes slik. Det du spør om angåande objektive tider for ulike kroppslege funksjonar finnes ikkje, i alle fall ikkje på ein brukandes måte. For kor lang tid ein treng til dopause kjem meir ann på alt det praktiske som avstand til toalettet frå der ein parkerer, om det er dokø, osv. Så då kokar det litt ned til om det er behov for meir tid eller betre tilrettelagte fasilitetar. I tillegg så må du sjølvsagt argumentere med sikkerheitsomsyn for alt det er verdt, busskøyring er konsentrasjonsarbeid der ein må ha kontroll på både buss, trafikk og passasjerar til ei kvar tid så hyppige korte pausar er også ulykkessreduserande.

Eit anna problem er også førehandsdømming, slik som i denne saka så har både vi og media konkludert utan at saka har blitt etterforska. Vi har eigentleg berre ein versjon av hendinga, eg er heilt einig i at dette ser veldig stygt ut men det kan være ting som gjer at dette var forsvarleg i denne situasjonen. For det er heilt klart at politiet mista totalt kontroll på situasjonen i forkant, uansett kven som har skulda så skal ein politiaksjon openbart ikkje ende opp i masseslagsmål. Heldigvis for politiet i denne situasjonen så var dette forholdsvis lovlydige ungdommar som politiet gjekk laus på. Hadde dette vært gjengkriminelle med kniv i beltet så hadde denne situasjonen blitt livstruande for politiet som endte opp med å havne på bakken.

Det er nok ikkje laga til søkemekanikk for dette. Du kan til ei viss grad nå ut til slike personar når du annonserer på Facebook ved at du kan betale for å velje ganske så spesifikke kriterier, særleg det som går på aldersgruppe og bustad. Usikker på kva andre parameter du også kan rette deg imot. Før kunne brukarane av Facebook søke på langt meir avanserte ting, men mykje av dette er fjerna av omsyn til personvern og kanskje aller viktigast for at Facebook vil verne om opplysningane dei har samla inn til dei finn ein måte å tene pengar på det.

Eg er ganske sikker på at det er slik at du "låser" prisen til det som var prisen i det du starta fylleprosessen. Så om prisen på den store pristavla går opp eller ned så vil du betale den opprinnelege prisen fram til du avsluttar tankinga. Eg kan aldri sjå for meg at prisen kan endrast undervegs i fyllinga, blant anna på grunna av det seier om regelverket, men også fordi det er teknisk krevjande å ha slik dynamisk pris når det skal skrivast ut kvittering og liknande.

Eg reknar med at dette kjem til å gå heilt fint. Det blir som når den industrielle revolusjonen kom, det var sjølvsagt langt færre som kunne livnære seg ved å grave opp åkeren med spade eller veve tøy for hand, men det vart ikkje manko på arbeid av den grunn. Etter ei kort omstillingsperiode så dukka det opp heilt nye arbeidsoppgåver som det ikkje var mogleg å jobbe med før. Eit effektivisert jordbruk og billegare produkt som klær, lampeolje, osv gjorde at enda fleire kunne bu i byane og ha ulike typar kontorjobbar og få betalt berre i pengar. Av nyare eksempel så er det nesten ingen som i dag kan jobbe som skomakar, telefondame, eller isskjærar. Sko er så billege å kjøpe nye at det ikkje er verdt å reparere dei, telefondamene er for lengst bytta ut med datamaskiner som koplar om telefonlinjene mykje raskare, og når alle har elektriske kjøleskap så er det ikkje nødvendig å kjøpe svære isblokker for å holde maten avkjølt om sommaren. Eg er heilt sikker på at når AI etterkvart tek over alt frå saksbehandling til å skrive romanar, så vil dette berre lausrive arbeidsressursar som vi kan bruke til heilt andre ting. Det kjem til å dukke opp heilt nye yrker som vi ikkje ein gong har tenkt på, og ikkje berre nye yrker som krev spesialkompetanse. I dag kan ein leve av å være influensar der ein gjennom sosiale media lever av å fortelje følgjarane sine kva dei bruke pengane sine på, og ein kan attpåtil leve av å filme seg sjølv medan ein ser på TV ved å lage ein "reaction" kanal eller filme seg sjølv pakke opp ulike ting på sin "unboxing" kanal. Det er ikkje så lenge sidan at du hadde blitt ledd av ganske kraftig dersom du sa at du hadde tenkt å leve av å filme deg sjølv ete middag, såkalla "mukbang". Kva som blir mogleg å leve av i framtida tørr eg eigentleg ikkje å gjette på ein gang, men kanskje vi vil få ei heilt ny yrkesgruppe som spesialiserer seg på sosial kontakt etterkvart som at teknologien tek over det meste av det som vi i dag tek med fysiske personar?

Fordi at den som streikar ikkje sjølv valgt verken å gå ut i streik eller å avbryte streiken, den som streikar har blitt utpeikt av sitt forbund til å gjennomføre ein streik ikkje berre for seg sjølv men som representant for alle dei andre. Argumentasjonen for at den som streikar bør få rikeleg med kompensasjon for å ta den belastninga det er å streike på vegne av fellesskapet er at det er ei belastning som ved delvis streikeuttak blir lagt på ei lita gruppe av medlemmar. Samt at eg meiner at den som er i streik skal være trygg på ein bli ivaretatt av eige forbund også økonomisk. Det kan ikkje være slik at den som står i streik vurderer å bli streikebrytar av omsyn til privatøkonomien fordi ein får mindre pengar enn normalt og fordi ein ikkje veit kor lenge streiken kjem til å vare. Særleg relevant er dette for dei forbunda som har kompliserte rettningslinjer for streikebidraget der ein får litt meir om ein har mindreårige barn, litt mindre om ein er ugift, osv. ettersom dette i svært liten grad gjenspeiler dei reelle behova til kvar enkelt. Pengane som blir utbetalt i streikebidrag er sjølvsagt kontigentpengar som alle medlemmane har betalt inn, men eg synes at det er heilt uproblematisk at pengane blir betalt ut til streikande medlemmar, då dette blir som ei forsikringsordning der alle betalar inn litt for at den som nesten gong blir pålagt å gå frå jobben sin for å streike får pengane tilbake. Har forbundet råd til å betale ut honorar til tillitsvalgte for at dei skal ta på seg belastninga det er å være tillitsvalgt, ja då synes eg det burde være godt innafor å også påsjå at dei som går ut i streik ikkje tapar meir på å være i streik enn dei øvrige medlemmane som også er ein del av streiken sjølv om dei ikkje har gått frå jobbane sine.

Og ulike forbund fastsetter ulike streikebidrag med ulike vilkår. Det er vanleg å berekne streikebidraget slik at det tilsvarar omtrent vanleg lønn minus skatt, men her står forbunda heilt fritt til å bestemme sjølv. 73% av lønna vil vanlegvis bety at ein går i null, og for mange vil den summen være ca 4000 kr. Men det er ingenting i vegen for at eit forbund kan premiere dei streikande med mykje meir, eller ingenting for den slags skuld.

Eg er eigentleg overraska over at så mange fagforeiningar er så tilbakehaldne på streikebidraget. Eg forstår sjølvsagt at ein må være litt tilbakehaldne for å ha råd til å ha ein storstreik, men eg tenkjer at ved delvis streikeuttak så burde ein nærmast få dekt eit streikebidrag som er minst like stort som ordinær lønn. Når LO tok ut 23 000 personar i streik så er det ikkje eit så enormt stor antall personsonar at det hadde vært uråd å rekne ut kva lønn dei ville fått på disse fire dagane og betale ut dette i staden for å berre betale ut ein lik sum til alle. Ved ein storstreik så må ein nok tole å også tape litt privat på å streike for at organisasjonen skal ha økonomi til å halde oppe streiken så lenge det er nødvendig. Men når det er 22 000 personar som streikar på vegne av 970 000 LO medlemmar så fortstår eg ikkje kvifor dei ikkje får streikebidrag som tilsvarar vanleg lønn og vel så det. Dette ville berre blitt eit marginalt større innhogg i det enorme streikefondet, og det ville bidratt til ei enda større streikevilje blant dei streikande. Det siste ein treng som fagforeining er at dei som har blitt tatt ut i streik startar å klage over dårlege streikevilkår og presser på for å få avslutta streiken.

Høgskulen/universitetet plikter å gi deg tre forsøk på å bestå eksamen. Det fyrste forsøket er den ordinære eksamenen, deretter to konteeksamenar. Konteeksamenane må takast innan to kalenderår frå den opprinnelege eksamensdatoen. Merk at du kan søke om fleire forsøk men du har ikkje rett på å få søknaden godkjent. Det som avgjer om du får fleire forsøk er oftast reint praktiske ting, som om faget du skal ta eksamen er uendra i læreplanen. Om faget er heilt likt så kostar det veldig lite for skulen å rette ein eksamen ekstra, men om faget er endra slik at du er den einaste som skal ta eksamen etter gamal læreplan slik at skulen også må lage ein ny eksamen basert på den gamle læreplanen i tillegg til å gjennomføre sensur av oppgåva så vil skulen fort finne ut at det blir for dyrt. Men skulen plikter likevel å gi deg to slike forsøk så innimellom må skulen lage ny eksamen for at andre studentar skal få nytte seg av sin rett til konteeksamen, og då er det ein sjangs for at du kan slenge deg med på n'te forsøk utan nemneverdig ekstra kostnad for skulen som alt har utarbeida ei eksamensoppgåve. Den statlege støtta som skulen får er blant anna basert på antall beståtte studiepoeng. Så ein av grunnane til at ein ikkje har rett på meir enn 3 forsøk er skulen skal kunne kutte tapa sine og slutte å legge ressursar i ein student som ikkje er i stand til eller som er motivert nok til å bestå. Samtidig gir det også eit lite intensiv til skulen å legge til rette for at dei studentane som skulen alt har investert mykje tid i får disse siste forsøka på å få alle 180 studiepoenga som trengs for ein godkjent bachelorgrad og tilhøyrande statsstøtte til høgskulen. Det aller viktigaste for deg er å ta kontakt med studierettleiaren så tidleg som mogleg. Eg reknar med at du vil bli møtte med forståing for din situasjon, men jo tidlegare du er ute jo lettare vil det nok være å få på plass ein plan. Alternativet blir at du må ta andre fag (eventuelt på ein anna høgskule) for å fylle opp dei nødvendige studiepoenga for å få graden din.

Basert på denne fyrste delen av innlegget ditt så får eg heilt klart inntrykk av at du ønsker ei miljøforandring. Det du skriv om arbeidsoppgåvene ser ut til å kome i andre rekke. Det er ikkje sikkert at det er så veldig mykje annaleis i andre bedrifter, men eit godt arbeidsmiljø har mykje å seie for å trives. Du skriv ingenting om kor stort firma du jobbar hos i dag, men eit tips kan være å søke deg over til eit firma som er større eller mindre enn det du jobbar for i dag. For din utvikling så er forskjellen i grove trekk at eit stort firma med stort fagmiljø gir større muligheit for å finne gode kollegaer som du passer godt saman med, og det gir godt grunnlag for å diskutere faglege problemstillingar og på den måten få ei fagleg utvikling. Det som kan være ulempen med store firma er du fort kan ende opp med å spesialisere deg slik at arbeidet blir meir monotomt fordi du jobbar med nøyaktig det same kvar dag, fordelen igjen er då at du naturlegnok blir veldig god på det du har spesialisert deg i. I eit lite firma er det mindre fagleg utvikling fordi det er færre å diskutere med, og du er meir prisgitt at dei få kollegaene du har er gode kollegaer som du trives med. Det som kan være ulempen i eit lite firma er at du må drive litt med alt utan at du får tid til å bli skikkeleg god på ein bestemt ting. Når det gjeld sjølve arbeidsoppgåvene så vil eg også nemne at i tillegg til å gå tilbake som handtverkar så kan du også bruke RIB kompetansen din til å jobbe på andre sida av bordet med tredjepartskontroll, inspeksjon og tilsynsoppgåver. Det kan sikkert bli einsformig det også men du vil i mykje større grad være fysisk ute på bygga for å leite etter fysiske ting som ikkje er i samsvar med dokumentasjonen (eller omvendt). Eg skal ikkje påstå at dette er kreativt og nyskapande arbeidsoppgåver, men det er ei heilt anna vinkling å bruke kompetansen din på å kontrollere det som andre RIB utfører og ikkje minst kva som skjer ute på byggeplassane, og du har kompetanse på begge deler.

Vil legge til at det også er fleire arbeidsgivarar som har fått augene opp for den kompetansen som reinhaldarar som har tatt fagbrev i faget sitt på. Så det har blitt eit tydelegare skilje mellom den klassiske "vaskedama" som det ikkje blir stilt kompetansekrav til og til reinhaldsoperatøren som er ein fagarbeidar i faget sitt. Særleg etter at fagutdanninga som reinhaldar i 2008 vart flytta frå VGS helse og sosial til VGS bygg og anlegg så har yrket og utdanninga fått eit løft, og dei som jobbar som reinhaldarar har gått frå å ha ansvaret for at det ser reint ut til å påsjå at det som er vaska er hygienisk reint og at kva reinhaldsmetode som bidreg til å forlenge levetida på bygget ved å førebygge skader og vedlikehaldsbehov. Ulempen med dette er at den klassiske ufaglærte reinhaldaren som har fått ein jobb som omtrent alle kan utføre nok i framtida vil bli enda meir pressa ned på lønnsstigen medan reinhaldarar som har tatt skulegang kjem til å rykke frå og dermed bidra til at det blir større forskjellar. I dag har ein ufaglært reinhaldar ei tarifflønn på ca 350 000 kr medan ein reinhaldsoperatør med fagbrev har ei tarifflønn på ca 400 000 kr, denne forskjellen trur eg kjem til å fortsette å auke sidan vi stiller stadig større kompetansekrav i arbeidslivet generelt. I tillegg har vi hatt ein pandemi med eit reinhaldsfokus som nok verkeleg gjorde at folk flest og arbeidsgjevarar fekk opp augene for forskjellen mellom å ha ein reinhalder som berre drar den same moppen over alle flater og ein reinhaldsoperatør som brukar tida på å reingjere kontaktflater med så skånsome reingjeringsprodukt som mogleg.

Fordi at ein stor del av det å lære er å få forklart stoffet på ein måte som er forståeleg for kvar enkelt elev. Hadde det vært så enkelt så hadde ein heller ikkje trengt å ha ein lærar på video, det burde være nok at alle elevane les i læreboka sidan det der står alt som eleven treng å lære. At ting kan og vil endre seg i framtida er nok heilt klart. Eg kan mellom anna godt sjå for meg ein mellomting der ein brukar både nasjonale læreressursar f.eks. over video som kan presentere lærestoffet slik at lokale lærarar kan fokusere på å få kvar enkelt elev til å forstå korleis kunnskapen skal brukast. Eg trur nok også at vi i framtida vil få mindre behov for lærarar, både fordi ein satsar på litt andre ting i framtida og som ein nødvendig konsekvens av at det blir færre lærarar å få tak i. Det virker som at det er ei samfunnsforventing at lærarane også skal være sosialarbeidarar, og om den forventninga står seg så vil skulane måtte skaffe seg denne kompetanse. Den tvungne lønnsnemda for lærarar i fjor fordi elevane begynte å slite psykisk når dei ikkje fekk samlast på skulen er vel meir eller mindre eit bevis på at regjeringa også meinar at skulen skal ha ansvaret for psykisk helse og for å være tilby ein sosial arena. Tidlegare var innstillinga at det å gå på skule var ein slags jobb, og at sosiale aktivitetar var noko som ein dreiv med etter skuletid enten det var i privat regi eller i regi av organiserte ungdoms- og idrettsklubbar. I dag er det tydelegvis meininga at det er skulen og dermed også kommunane som skal ha ansvaret for elevane både skaffar seg vennar og har plassar der dei kan møte vennane i regi av skulen. Så blir det spennande kva som skjer i framtida. Sjølv om eg håper det ikkje skjer så hadde eg ikkje blitt overraska om framtidas skule blir ein einaste stor barnehage der elvevane primært skal lære seg folkeskikk og det sosiale samspelet. Så blir læringa noko som elevane sjølv må skaffe seg via internett. I dag er det ikkje så mange yrker der det er viktig å ha pugga informasjon, men det er veldig mange yrker der ein må kunne å slå opp og finne tak i relevante og kvalitetssikra opplysningar. Så sjølvlærte elevar vil nok kunne skaffe seg ein jobb med dei læreverktøya som i dag er lett tilgjengelege. Men for å få seg og holde på ein jobb så må nokon ta ansvar for at 20 åringen som skal ut i arbeidslivet ikkje er heilt sosialt evneveik, og at ein har lært seg å gjere det som sjefen bestemmer utan å få fullstendig raserianfall.

Det var ikkje vanskeleg i det heile tatt, for det var akkurat dette trådstarter gjorde. Når du setter inn kortet, taster PIN, og velger produkt så får du opp litersprisen i displayet. Det er dette som er den reelle prisen, før det ser du berre prisen på pristavla i det du køyrer inn på bensinstasjonen. Det korrekte å gjere nå ein då ombestemmer seg er å løfte ut fyllepistolen, vente nokre sekund til ein høyrer pumpa starter, og deretter sette tilbake fyllepistolen for å avbryte fyllinga.

Minste målevolum er vanlegvis 5 liter. Det er ingenting som hindrer kjøp av bensin under dette minstevolumet, men det er då stor fare for at kunden betalar feil pris om det blir fylt f.eks. 3 liter sidan pumpa ikkje nødvendigvis klarer å avgjere om du har fylt nøyaktig denne mengda eller om du i realiteten har fått meir eller mindre bensin enn det du betalar for.

Sjølvsagt. Litt av poenget med å varsle mogleg oppseiing og gjennomføre drøftingsmøte er ko for å finne ut om det er andre moment som må vurderast før arbeidsgivar går til oppseiing. Hadde arbeidsgivar ikkje kunne ombestemme seg, så hadde det vært heilt unødvendig med drøftingsmøte.

Der manglar nok bevis, og det er også grunnen til at dette ikkje har blitt ei straffesak då det er straffbart å bryte tausheitsplikta. Opplysningane om kva som har blitt diskutert skal i utgangspunktet berre være kjent fornriksmeklaren og deinsom var tilstades i rommet. Om eg skal gjette så kjem lekkasjen av at nokon har plappra til andre støttepersonar i NHO i den tru om at dei ville respektere tausheitsplikta, og at det er disse personane som ikkje sjølv har vært i forhandlingsrommet som har gitt opplysningane til media. Så kan det sjølvsagt hende at opplysningane kjem frå LO sida, men med mindre nokon driv med dobbeltspel for å ramme NHO så er det NHO som har hatt mest å tene på å avsløre at kravet om auka kjøpekraft vart oppfylt før streiken.

Det er svært mange variabler å ta omsyn til. For det fyrste så vil streikebidraget variere frå forbund til forbund. Fellesforbundet som no er i streik har eit streikebidrag på 4162 kr i veka. For dei som har forsørgaransvar så er det eit tillegg, og for dei som har andre behov så kan ein søke forbundet om høgare streikebidrag. Andre organisasjonar kan ha andre ordningar. I offentleg sektor er det vanleg at streikebidraget tilsvarer nettolønna men utan variable tillegg. I privat sektor er det meir vanleg å fastesette eit likt kronebeløp til alle streikande. Kor mykje ein direkte taper/tener på streiken kjem ann på kva lønn ein har frå før og kva kva den bestemte organisasjonen har valgt å betale ut i streikebidrag. Størrelsen på streikebidraget er strategi det også. Jo lavare streikebidraget er jo lengre varer streikekassa men det kan gå utover streikeviljen og moralen om beløpet blir for lavt. Alternativt kan ein utbetale ein stort streikebidrag som dekker lønnstapet og vel så det, men då har ein ikkje økonomi til å ha veldig mange ute i streik over lang tid. Fordelen vil være at streikemoralen er på topp om det er direkte lønnsomt å være i streik. Eg tok å googla litt utan å finne oppdaterte tal, men eg fant nokre tal på fastsette streikebidrag frå 2006 som då riktignok er nesten 20 år gamle tal men som likevel gir eit inntrykk av dei ulike strategiane som forbunda vel: Utdaningsforbundet: Gj.snitt på 5300 kr i veka Norsk sykepleierforbund: ca 4800 kr NITO og Tekna: 6000 kr i veka Fagforbundet: 4000 kr i veka Fellesforbundet: 2000 kr i veka Norsk journalistlag: 1750 kr i veka (pluss 250 kr per barn ein forsørger) Sidan det er forbunda sjølv som fastsett streikebidraget for ulike yrkesgrupper og livssituasjonar så kan også streikebidraget endrast etterkvart som ein ser kva retning streiken går i. Blir det lite pengar i streikefondet så har dei fleste forbund opna for at det kan innførast ekstrakontigent for medlemmar som ikkje er i streik. For det andre så kjem lønsomheita heilt ann på korleis ein reknar. Rekneeksemplet på at ein kan oppnå 0,3 prosentpoeng meir i lønn ved å streike slik at tilbodet om 5,2% strekk seg til 5,5% er nok lite realistisk. Grunnen til at det blir streik og ikkje fleire lange forhandlingsrunder for å kome til einigheit er at avstanden mellom partane er for stor. Kva LO krevde i år er ikkje kjent, men med utgangspunkt i at kravet var auka kjøpekraft for alle, og den foreløpig anslåtte prisaukninga er på 4,9% så er det ikkje utenkleg at lønnskravet til LO såg omtrent slik ut: -Kjøpekraftsaukning på minst 5% som sentralt tillegg til alle -Pluss 1,4% som vart avtalt i fjor skulle utbetalast i år -Og kanskje ein aksept på 1,9% (men sannsynlegvis meir) som til lønnsglidning for å dekke bedriftenes behov for å tilsette dyrare nytilsette, for å premiere kompetanseaukning, osv. Dermed er det ikkje utenkeleg at LO har sett føre seg eit lønnsresultat i år på 8,3%, eller 3,1 prosentpoeng meir enn det som var siste tilbod. Denne forskjellen på 0,3% og 3,1% vil for ein arbeidar med 450 000 i årslønn utgjer forskjellen på om ein streikar for ei lønnsvekst i år på 23 400 kr eller 37 350 kr. Og for det tredje så vil det å eventuelt ta eit lønnstap ved å streike i år kunne betale seg i dei komande lønnsforhandlingane ved at ein gjennom å vise streikevilje som også er dyrt for arbeidsgivar vil kunne oppleve at ved framtidige lønnsforhandlingar så får dei betre lønnstilbod slik at det ikkje blir streik.

Det kjem ann på avtalen og på korleis Telenor gjer dette i praksis. Dersom det er opna for at vilkår kan endrast undervegs så vil avtalen fortsette å løpe om Telenor har varsla om endringane innanfor avtalte tidsfristar, då vil ei manglande oppseiing frå deg bety at du aksepterer dei nye vilkåra inkludert betaling. Det kan også være at Telenor tek ei litt meir pragmatisk tilnæring der dei låser ned alle epostkontoane den 1 juni, og så opnar oppigjen tilgangen så fort ein betalar rekninga. Og at kontoar som ikkje blir låst opp igjen blir sletta etter ei bestemt tid. Reint praktisk så vil det være ein krevjande jobb for Telenor å tvangsinnkreve pengane frå deg, så det er nok meir sannsynleg at du berre blir låst ute av tenesta.